Πολιτικοποίηση: η νέα έννοια προς εξαφάνιση

Ένας φίλος μου με έστειλε κάτι σατυρικά πολιτικά αποσπάσματα από έναν παλιό δίσκο που είχε βγάλει το 70κάτι - 80κάτι ο Χάρρυ Κλυν. Στην αρχή διαλύθηκα στα γέλια, αλλά για να πω την αλήθεια στην συνέχεια με έπιασε ένα σφίξιμο στην καρδιά. Θα σας πω γιατί...
Δεκαετίες του '70 και του '80. Ήταν η μετα - χουντική περίοδος, και παράλληλα η εποχή της μεταπολίτευσης. Οι διάφοροι εξορισμένοι πολιτικοί πιονέροι είχαν ήδη επιστρέψει, και παρ'όλες τις ιδεολογικές διαφορές, η κοινή μοίρα όλων των πολιτικών πεποιθήσεων στην διάρκεια της δικτατορίας (δηλαδή ο κατάφορος διωγμός τους), "ένωσε", θα λέγαμε, τους πάντες, κάτω από μία ενιαία οπτική ελευθεριακής θεώρησης των πραγμάτων (για παράδειγμα, μην ξεχνάμε πως ο κατ'εξοχήν πρεσβευτής της λαϊκιστικής δεξιάς Κωνσταντίνος Καραμανλής, που άλλωστε λίγα χρόνια πριν είχε ιδρύσει την συντηρητικότατη Ε.Ρ.Ε., υπέστη τον ίδιο διωγμό με τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος, τουλάχιστον εκείνη την εποχή, έδειξε ότι είχε φέρει έναν καινούριο αέρα ριζοσπαστισμού στην αριστερά, η οποία είχε ήδη ταλανιστεί από τις σοβαρότατες εσωτερικές έριδες που κλασικά ταλαιπωρούσαν το κομμουνιστικό κόμμα).
Ήταν λοιπόν η περίοδος που οι διάφορες συντηρητικές απόψεις ήταν τρελό τζιζ για όποιον ένιωθε ότι κάτι παιζόταν επιτέλους. Η μυρωδιά της αμφισβήτησης ήταν στον αέρα - ο Bob Dylan το είχε πει, a scent is in the air - και συμπαρασυρόμενοι από το γενικότερο κλίμα νεωτερισμού, πειραματισμού, ελευθερίας, ειρήνης, ισότητας και σύγχρονων πολιτικών σκέψεων που έφερε το παγκόσμιο ξέσπασμα των κινημάτων των hippies, του rock, ακόμα και των bitnicks, αρχίσαμε κι εμείς δειλά δειλά να εμφανίζουμε πρωτόγνωρη κίνηση πολιτικοποιημένων και εύστροφων ανθρώπων σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής: στις τέχνες, στις επιστήμες, στα γράμματα, στην πολιτική (άκουσον άκουσον), ακόμα και σε αυτήν την καθημερινή ζωή - οι περισσότεροι άνθρωποι ήξεραν πού πατούν και πού βρίσκονται. Δυστυχώς αυτό δεν έμελλε να κρατήσει πολύ...
Δεκαετίες του '90 και του '00. Ποιός θυμάται πλέον τι συνέβη πριν 20 και 30 χρόνια;
Και όταν λέω θυμάται, εννοώ όχι μόνο να μπορεί να ανακαλέσει κάποιο γεγονός, αλλά και να μπορεί να ερμηνεύσει την σημασία του. Η απάντηση είναι οδυνηρή: ελάχιστοι. Αλήθεια, που είναι η πολιτικοποίηση στις μέρες μας; Πού υπάρχει στον τρόπο σκέψης του μέσου σημερινού πολίτη; Που είναι ορατά τα αποτελέσματά της; Η απάντηση οδυνηρότερη: σχεδόν πουθενά. Τα παραδείγματα που το επιβεβαιώνουν αυτό είναι πάμπολλα: συνεχής δικομματισμός. Τεράστιο ποσοστό αποχής από τις πρόσφατες εκλογές. Πολιτιστική σήψη, τόσο στον τομέα των τεχνών, όσο και των γραμμάτων. Κάψιμο στα net cafes. Παιδεία παρεχόμενη στους νέους πάνω σε τελείως λανθασμένη βάση. Αυξανόμενος συντηρητισμός. Συνεχιζόμενη και ελάχιστα κλονισμένη από την οικονομική κρίση πίστη στα πολυεθνικά όργια. Καπιταλιστικός θρίαμβος των golden boys. Τόσα και τόσα που θα αναλυθούν, όπως και τα προηγούμενα, σε επόμενες αναρτήσεις.
Με αυτά και με αυτά, εμένα τουλάχιστον με φαίνεται πολύ μακρινή η εποχή που ο Χάρρυ Κλυν και ο Σαββόπουλος μιλούσαν, συγκαλυμμένα μέσα σε στίχους τραγουδιών ή μη, για μια νέα πολιτική και κοινωνική αυγή ή είχαν τα κότσια να σατυρίσουν τα κακώς κείμενα. Πόσοι το κάνουν σήμερα; Ότι το κάνουν και σήμερα το κάνουν, αλλά είναι πλέον ελάχιστοι. Τότε το φαινόμενο ήταν μαζικό...
(Παρεμπιπτόντως, επειδή αναφέρθηκα, τυχαία είναι η αλήθεια, στην πολιτικοποίηση στην μουσική, δεν θα ήθελα ο αναγνώστης να νομίσει ότι για εμένα η σωστή μουσική, και κατ'επέκταση τέχνη, είναι μόνο η πολιτικοποιημένη. Εννοείται πως όχι. Απλά μαζί με την διασκεδαστική, την ψυχαγωγική, την καλλωπιστική, την ερωτική, την εναλλακτική κ.τ.λ. πλευρά της τέχνης, υπάρχει και η πολιτικοποιημένη (προσοχή, όχι η στρατευμένη, αυτό είναι άλλο καπέλο). Αλλά στην εποχή μας, που τα πάντα διαφεντεύονται από την μαζικοποίηση, την εμπορευματοποίηση, τα βλακώδη realities και talent shows και γενικά από την πλήρη ισοπέδωση όλων εκείνων των μηχανισμών που τροφοδοτούσαν τον πολύ κόσμο με υλικό για σκέψη, αυτή η πλευρά της τέχνης έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Εδώ κλείνει αυτή η παρένθεση.).
Καταλήγουμε στο ότι όπως πριν 20 - 30 χρόνια ήταν η εποχή της αμφισβήτησης και του νεωτερισμού, οι μέρες αυτές είναι μάλλον η εποχή του καψίματος του εγκεφάλου. Κάτι που εκπορεύεται από τους παράγοντες του συστήματος που έχουν συμφέρον να κρατάνε τον κόσμο σε αποχαυνωμένη κατάσταση.
Εν τέλει λοιπόν, τι χρειάζεται για να αρχίσουμε όλοι να στροφάρουμε ξανά; Μήπως τελικά μόνο σε εποχές εντόνων και σοβαρών γεγονότων και ιστορικών καμπών συμβαίνουν και σοβαρές ζυμώσεις στα ανθρώπινα μυαλά; Μα τέτοια είναι και η εποχή που διανύουμε τώρα. Δεν χρειάζεται να έχουμε Χούντα για να δούμε ότι πάμε κατά διαόλου. Κι έτσι όπως είμαστε τώρα, είμαστε στα πρόθυρα του να το χάσουμε το παιχνίδι. Ας ξυπνήσουμε. Επιτέλους, ας ξυπνήσουμε. Τον χορό της ανανέωσης σέρνουν όσο μπορούν οι φοιτητές, αν και ακόμα και αυτοί δυστυχώς λιγότερο από τα προηγούμενα χρόνια, με όλη αυτή την λαίλαπα των παρατάξεων που ταλαιπωρεί την ανώτατη εκπαίδευση. Αλλά μόνοι αυτοί δεν θα αντέξουν. Πρέπει να μπουν και όλοι οι υπόλοιποι στον χορό, και να μην καθήσουν πλαδαροί να ανεχτούν τον ανούσιο άρτο και θεάματα που τους παρέχει ο κάθε πολιτικάντης και ο κάθε μεγαλοκαναλάρχης. Γιατί και το νηστικό αρκούδι χορεύει. Άμα είναι να σπάσει τις αλυσίδες του θα χορέψει.