Ο Νέος Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων (Ν.Κ.Τ.Χ.-2006) - Η αναθεώρηση του Κ.Τ.Χ.-2000
>> 16/10/09
Στην ημερίδα του Τ.Ε.Ε. στην Αθήνα, το 2006, έγινε εκτενής αναφορά στις νέες διατάξεις και διαφοροποιήσεις, καθώς και σχόλια πάνω στον Νέο Κανονισμό Τεχνολογίας Χαλύβων, αναθεώρηση του παλαιότερου Κ.Τ.Χ.-2000. Ο εν λόγω Κανονισμός δεν είναι από τους πλέον γνωστούς στους Έλληνες Μηχανικούς, καθώς στις καθημερινές τους ανάγκες χρησιμοποιούν τις νεότερες εκδόσεις των Ε.Α.Κ. (Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού), Ε.Κ.Ο.Σ. (Ελληνικού Κανονισμού Οπλισμένου Σκυροδέματος), και σε επίπεδο βιομηχανικής κι εργαστηριακής έρευνας και τυποποίησης των δομικών υλικών, του Ε.Κ.Σ. (Ελληνικού Κανονισμού Σκυροδέματος). Εν τούτοις, αρκετές διατάξεις των προαναφερθέντων Κανονισμών (και κυρίως του Ε.Κ.Ο.Σ.) που αφορούν θέματα σχετικά με τους χαλύβδινους οπλισμούς (όπως συγκολλήσεις και αγκυρώσεις), αντλούνται από τον αναθεωρημένο Ν.Κ.Τ.Χ.-2006, ο οποίος περιέχει επιπλέον διατάξεις για τους οπλισμούς προέντασης, την βιομηχανική τυποποίηση και πιστοποίηση των χαλύβδινων ράβδων καθώς και κατασκευαστικούς κανόνες για τις εξ ολοκλήρου μεταλλικές κατασκευές. Με άλλα λόγια, ο Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων είναι η "δεξαμενή" από την οποία αντλούνται οι σχετικές παράγραφοι που αφορούν θέματα που εμπεριέχονται στις ενότητες των άλλων Κανονισμών. Εδώ λοιπόν παρατίθενται η ομιλία του Θ. Γ. Βουδικλάρη, Πολιτικού Μηχανικού, όπου σχολιάζεται η αναθεώρηση του Κ.Τ.Χ.-2000 στον Ν.Κ.Τ.Χ.-2006, και γίνεται μεταξύ άλλων και μια κριτική για την πρότερη δυσκολία ταυτοποίησης μεταξύ των εκάστοτε ευρωπαϊκών προτύπων και των επιμέρους εθνικών νομοθεσιών, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής. Για περισσότερη εμβάθυνση, μπορεί ο ενδιαφερόμενος να ψάξει για τον Κ.Τ.Χ.-2000, που αποτελεί άλλωστε και το κύριο σώμα του υπάρχοντος Κανονισμού, εκτός βέβαια των αναθεωρημένων διατάξεων.
ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΧΑΛΥΒΩΝ
Τροποποιήσεις του ΚΤΧ-2000
Θ. Γ. Βουδικλάρης
Πολιτικός Μηχανικός
1. Ιστορική ανασκόπηση – η εξέλιξη
1.1 Ο Κανονισμός Σκυροδέματος του 1954. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι χάλυβες που εχρησιμοποιούντο στη χώρα μας ως οπλισμός του σκυροδέματος, ήταν σύμφωνοι προς τους Γερμανικούς Κανονισμούς και τα σχετικά DIN, διακρινόμενοι στις κατηγορίες St I , St III και St IV (η κατηγορία St II είχε προ πολλού καταργηθεί και «ξεχαστεί»), με όρια διαρροής, αντοχές και επιτρεπόμενες τάσεις λειτουργίας που έβαιναν αυξανόμενες κατά την ίδια σειρά. Οι κατηγορίες St III και St IV (οι «σκληροί» χάλυβες, που τους ονόμαζαν επίσης «χάλυβες υψηλής αντοχής») διακρίνονταν σε υποκατηγορίες ST IIIa, St IIIb και St IVa, St IVb αντίστοιχα, όπου η ένδειξη a έδειχνε τους φυσικώς σκληρούς χάλυβες, ενώ η ένδειξη b έδειχνε τους εν ψυχρώ κατεργασμένους. Η βελτίωση των αντοχών των φυσικώς σκληρών χαλύβων επιτυγχανόταν κυρίως με αύξηση του ποσοστού του περιεχομένου άνθρακα, που ίσως ξεπερνούσε το 0,4%, με κύριες δυσμενείς επιπτώσεις στην συγκολλησιμότητα και την ψαθυρότητά τους. Οι εν ψυχρώ κατεργασμένοι χάλυβες έχουν ούτως ή άλλως πρόβλημα συγκολλήσεως και πάντως η συγκόλλησή τους απαγορευόταν πλήρως από το ΒΔ 1954.
Στον Γερμανικό Κανονισμό Σκυροδέματος 1972, οι συμβολισμοί των χαλύβων τροποποιήθηκαν αλλά η σύσταση και οι τρόποι παραγωγής τους παρέμειναν βασικά οι ίδιοι.
Στη χώρα μας οι “προδιαγραφές” των χαλύβων St I, St III και St IV περιλαμβάνονταν στον Κανονισμό για τη Μελέτη και Εκτέλεση Οικοδομικών Έργων από Ωπλισμένο Σκυρόδεμα (ΒΔ 1954), με τρόπο στοιχειώδη, ατελή, ασαφή και όχι αλάνθαστο, και πάντως ακολουθώντας τον αντίστοιχο Γερμανικό Κανονισμό και το DIN 488 της εποχής συντάξεώς του. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, ως ελάχιστη μήκυνση επί του επιμετρουμένου μήκους του δοκιμίου (που ονομάζει «πρότυπο» ο Κανονισμός χωρίς να το προσδιορίζει, υποθέτουμε ότι είναι το ε10 του Γερμανικού DIN), απητείτο για τον κοινό χάλυβα St I και τους φυσικώς σκληρούς St IIIa και St IVa 18% και 16% αντίστοιχα, και 8% για τους εν ψυχρώ κατεργασμένους St IIIb και St IVb.
1.2 Τα Πρότυπα του ΕΛΟΤ. Θετικό βήμα (αν και όχι όσο θα έπρεπε θαρραλέο και μεγάλο) έγινε το 1987, με την έκδοση των Ελληνικών Προτύπων ΕΛΟΤ 959 και ΕΛΟΤ 971 για τους κοινούς και τους συγκολλήσιμους χάλυβες αντίστοιχα. Τα Πρότυπα κυκλοφόρησαν το 1994 και σε 2η έκδοση, χωρίς βελτιώσεις, χωρίς διόρθωση των σφαλμάτων και χωρίς ένδειξη αναζητήσεως της ποιότητας.
Στον Γερμανικό Κανονισμό Σκυροδέματος 1972, οι συμβολισμοί των χαλύβων τροποποιήθηκαν αλλά η σύσταση και οι τρόποι παραγωγής τους παρέμειναν βασικά οι ίδιοι.
Στη χώρα μας οι “προδιαγραφές” των χαλύβων St I, St III και St IV περιλαμβάνονταν στον Κανονισμό για τη Μελέτη και Εκτέλεση Οικοδομικών Έργων από Ωπλισμένο Σκυρόδεμα (ΒΔ 1954), με τρόπο στοιχειώδη, ατελή, ασαφή και όχι αλάνθαστο, και πάντως ακολουθώντας τον αντίστοιχο Γερμανικό Κανονισμό και το DIN 488 της εποχής συντάξεώς του. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, ως ελάχιστη μήκυνση επί του επιμετρουμένου μήκους του δοκιμίου (που ονομάζει «πρότυπο» ο Κανονισμός χωρίς να το προσδιορίζει, υποθέτουμε ότι είναι το ε10 του Γερμανικού DIN), απητείτο για τον κοινό χάλυβα St I και τους φυσικώς σκληρούς St IIIa και St IVa 18% και 16% αντίστοιχα, και 8% για τους εν ψυχρώ κατεργασμένους St IIIb και St IVb.
1.2 Τα Πρότυπα του ΕΛΟΤ. Θετικό βήμα (αν και όχι όσο θα έπρεπε θαρραλέο και μεγάλο) έγινε το 1987, με την έκδοση των Ελληνικών Προτύπων ΕΛΟΤ 959 και ΕΛΟΤ 971 για τους κοινούς και τους συγκολλήσιμους χάλυβες αντίστοιχα. Τα Πρότυπα κυκλοφόρησαν το 1994 και σε 2η έκδοση, χωρίς βελτιώσεις, χωρίς διόρθωση των σφαλμάτων και χωρίς ένδειξη αναζητήσεως της ποιότητας.
Αμέσως μετά την αρχική έκδοση των Προτύπων του ΕΛΟΤ, κυκλοφόρησε και η υπ’ αριθμ. Β 21538/2228/3-12-1987 (ΦΕΚ 702/Β/4-12-87) Απόφαση του Υπουργού Βιομηχανίας με την οποία τα Πρότυπα έγιναν υποχρεωτικά και έκτοτε σ’ αυτά προσαρμόσθηκαν και με αυτά ελέγχονται από την πολιτεία οι παραγωγοί χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος στη χώρα μας. Με τα Πρότυπα του ΕΛΟΤ και την προμνησθείσα Υπουργική Απόφαση, όπως αυτή τελικά διαμορφώθηκε (ύστερα από διαδοχικές τροποποιήσεις - καταργήσεις - επαναφορές) με την υπ’ αριθμ. 15283/Φ7/422/8-8-95 όμοια (ΦΕΚ 746/Β/30-8-95), καθορίζονται τρεις κατηγορίες χαλύβων S220, S400 και S500 με βάση την χαρακτηριστική τιμή σε MPa του ορίου διαρροής τους (εμφανούς ή συμβατικού για μήκυνση 0.2%) και ανεξάρτητα από τη μέθοδο παραγωγής τους.
Συγχρόνως οι χάλυβες με όριο διαρροής 400 και 500 MPa, διακρίθηκαν σε S400 και S400s και αντίστοιχα S500 και S500s, ανάλογα με την επιδεκτικότητά τους σε ηλεκτροσυγκόλληση, που είναι ενδεχόμενη και υπό προϋποθέσεις για τους S400 και S500, και επιτρεπτή άνευ προϋποθέσεων για τους S400s και S500s. Για τους χάλυβες S220 δεν υπάρχει κατηγορία S220s, είναι όμως στην συντριπτική πλειοψηφία των κυκλοφορούντων, συγκολλήσιμοι.
1.3 Η ευρωπαϊκή προσπάθεια. Στην Ευρώπη, ήδη από το 1969, επιχειρήθηκε η σύνταξη ενός κοινού, γενικής ισχύος Προτύπου, αναγνωριζομένης της αξίας της τυποποιήσεως για τη διευκόλυνση του εμπορίου και την, όσο γίνεται περισσότερο, ελεύθερη διακίνηση του υλικού στις χώρες αυτής της ηπείρου. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Οργανισμός Άνθρακα και Χάλυβα, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών, ιδρύθηκαν νωρίτερα και απετέλεσαν τους πρόδρομους της ΕΟΚ και της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μάλιστα έχουν ως μέλη τους και χώρες που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. Δημιουργήθηκε έτσι το Πρότυπο EURONORM 80/69, στο οποίο, πλην της αντοχής, τέθηκαν απαιτήσεις και όρια και για την ολκιμότητα των χαλύβων, με διάκρισή τους σε συνήθη και μεγάλη ολκιμότητα, ανάλογα με τον λόγο της τάσεως θραύσεως προς την τάση διαρροής ft / fy . Το Πρότυπο αυτό αναθεωρήθηκε αργότερα με το EU 80/85, στην ίδια περίπου γενική κατεύθυνση. Παρεμφερής προσπάθεια καθορισμού κοινών μεθόδων και διαδικασιών δοκιμής και ελέγχου γινόταν και από τον οργανισμό ISO, με τα ISO 377, ISO 6935, ISO 7500, ISO 15630.
Ήδη από της συντάξεως του παραπάνω αρχικού Προτύπου επιχειρήθηκε επίσης ο καθορισμός μιας κοινής, τυποποιημένης σημάνσεως στους χάλυβες, που θα προσδιόριζε τη χώρα προέλευσης, το εργοστάσιο παραγωγής, την κατηγορία (τάση διαρροής), την συγκολλησιμότητα και την ολκιμότητα. Η προσπάθεια βρήκε πολλές δυσκολίες λόγω της επιθυμίας κάθε μιας από τις μεγάλες χώρες να επιβάλλει τη δική της άποψη. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι οι απόψεις για τα θέματα αυτά είναι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποκρυσταλλωμένες, αλλά όχι ακόμη εγκεκριμένες και επίσημες.
1.4 Το Πρότυπο 10080 της ΕΟΚ – Ε.Ε. Προς την ίδια κατεύθυνση, του κοινού Προτύπου, έχει κινηθεί και η ΕΟΚ – Ε.Ε. με το ΕΝ 10080, το οποίον βρέθηκε κάποια στιγμή στο στάδιο του ENV, οπισθοχώρησε πάλι στο prEN, αλλάζοντας «νοοτροπία» και τελικά εγκρίθηκε πρόσφατα ως ΕΝ 10080. Αιτία και πάλι όλων αυτών των παλινωδιών, ήταν η ασυμφωνία των μεγάλων και η άρνησή τους να υποχωρήσουν και να απομακρυνθούν από τα δικά τους εθνικά Πρότυπα.
Ήδη το ΕΝ 10080 έχει εγκριθεί στη χώρα μας ως ΕΛΟΤ ΕΝ 10080 και έχει αποδοθεί ως ΕΛΟΤ 1421-1, με περιεχόμενο που θα παρουσιασθεί ιδιαιτέρως.
Συγχρόνως οι χάλυβες με όριο διαρροής 400 και 500 MPa, διακρίθηκαν σε S400 και S400s και αντίστοιχα S500 και S500s, ανάλογα με την επιδεκτικότητά τους σε ηλεκτροσυγκόλληση, που είναι ενδεχόμενη και υπό προϋποθέσεις για τους S400 και S500, και επιτρεπτή άνευ προϋποθέσεων για τους S400s και S500s. Για τους χάλυβες S220 δεν υπάρχει κατηγορία S220s, είναι όμως στην συντριπτική πλειοψηφία των κυκλοφορούντων, συγκολλήσιμοι.
1.3 Η ευρωπαϊκή προσπάθεια. Στην Ευρώπη, ήδη από το 1969, επιχειρήθηκε η σύνταξη ενός κοινού, γενικής ισχύος Προτύπου, αναγνωριζομένης της αξίας της τυποποιήσεως για τη διευκόλυνση του εμπορίου και την, όσο γίνεται περισσότερο, ελεύθερη διακίνηση του υλικού στις χώρες αυτής της ηπείρου. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Οργανισμός Άνθρακα και Χάλυβα, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών, ιδρύθηκαν νωρίτερα και απετέλεσαν τους πρόδρομους της ΕΟΚ και της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μάλιστα έχουν ως μέλη τους και χώρες που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. Δημιουργήθηκε έτσι το Πρότυπο EURONORM 80/69, στο οποίο, πλην της αντοχής, τέθηκαν απαιτήσεις και όρια και για την ολκιμότητα των χαλύβων, με διάκρισή τους σε συνήθη και μεγάλη ολκιμότητα, ανάλογα με τον λόγο της τάσεως θραύσεως προς την τάση διαρροής ft / fy . Το Πρότυπο αυτό αναθεωρήθηκε αργότερα με το EU 80/85, στην ίδια περίπου γενική κατεύθυνση. Παρεμφερής προσπάθεια καθορισμού κοινών μεθόδων και διαδικασιών δοκιμής και ελέγχου γινόταν και από τον οργανισμό ISO, με τα ISO 377, ISO 6935, ISO 7500, ISO 15630.
Ήδη από της συντάξεως του παραπάνω αρχικού Προτύπου επιχειρήθηκε επίσης ο καθορισμός μιας κοινής, τυποποιημένης σημάνσεως στους χάλυβες, που θα προσδιόριζε τη χώρα προέλευσης, το εργοστάσιο παραγωγής, την κατηγορία (τάση διαρροής), την συγκολλησιμότητα και την ολκιμότητα. Η προσπάθεια βρήκε πολλές δυσκολίες λόγω της επιθυμίας κάθε μιας από τις μεγάλες χώρες να επιβάλλει τη δική της άποψη. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι οι απόψεις για τα θέματα αυτά είναι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποκρυσταλλωμένες, αλλά όχι ακόμη εγκεκριμένες και επίσημες.
1.4 Το Πρότυπο 10080 της ΕΟΚ – Ε.Ε. Προς την ίδια κατεύθυνση, του κοινού Προτύπου, έχει κινηθεί και η ΕΟΚ – Ε.Ε. με το ΕΝ 10080, το οποίον βρέθηκε κάποια στιγμή στο στάδιο του ENV, οπισθοχώρησε πάλι στο prEN, αλλάζοντας «νοοτροπία» και τελικά εγκρίθηκε πρόσφατα ως ΕΝ 10080. Αιτία και πάλι όλων αυτών των παλινωδιών, ήταν η ασυμφωνία των μεγάλων και η άρνησή τους να υποχωρήσουν και να απομακρυνθούν από τα δικά τους εθνικά Πρότυπα.
Ήδη το ΕΝ 10080 έχει εγκριθεί στη χώρα μας ως ΕΛΟΤ ΕΝ 10080 και έχει αποδοθεί ως ΕΛΟΤ 1421-1, με περιεχόμενο που θα παρουσιασθεί ιδιαιτέρως.
Τελικά η λύση δόθηκε δια της καταργήσεως του προβλήματος. Το ΕΝ 10080, όπως διαμορφώθηκε σήμερα, είναι ένα γενικό κείμενο Πλαισίου – Προτύπου, μόνον για συγκολλήσιμους χάλυβες, που καθορίζει μόνον τις απαιτήσεις για την παραγωγή του προϊόντος, για το σύνολο των χαρακτηριστικών που πρέπει να εξετάζονται, τις συνθήκες δοκιμών και ελέγχων και τα κριτήρια συμμορφώσεως, τα όρια των συστατικών των κραμάτων και τα όρια των ανεπιθύμητων στοιχείων, τη γεωμετρία των διατομών κλπ., ενώ ο καθορισμός των κατηγοριών των χαλύβων και τα ακριβέστερα μηχανικά τους χαρακτηριστικά επαφέθηκαν να καθοριστούν με τα Εθνικά Πρότυπα κάθε χώρας. Πράγμα που σημαίνει ότι οδηγηθήκαμε σε μια σύνταξη νέων ελληνικών Προτύπων που θα αντικαταστήσουν τα ΕΛΟΤ 959 και ΕΛΟΤ 971. Η πιστοποίηση του κωδικού σήμανσης του εργοστασίου και του προϊόντος, θα χορηγείται από ευρωπαϊκό φορέα.
1.5 Ο Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων. Στο εν τω μεταξύ διάστημα, συντάχθηκε και εγκρίθηκε με την υπ΄ αριθμ. Δ14/36010/29-2-2000 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 381/Β/24-3-2000) ο ελληνικός Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων Οπλισμού Σκυροδέματος (ΚΤΧ-2000), που απετέλεσε πολύ σημαντικό γεγονός στην αγορά και τη χρήση των χαλύβων στη χώρα μας.
Ο ΚΤΧ-2000 προσπάθησε, στα πλαίσια του νομικώς εφικτού, να εκσυγχρονίσει τα Πρότυπα ΕΛΟΤ 959 και 971, πλησιάζοντας το Ευρωπαϊκό Πρότυπο 10080 (στη μορφή που είχε αυτό κατά τον χρόνο συντάξεως του Κανονισμού) και συμμορφούμενος προς τους Ευρωκώδικες EC 2 και EC 8, αλλά και τους Ελληνικούς Κανονισμούς Σκυροδέματος και Αντισεισμικό, κάνοντας μνεία των μεθόδων παραγωγής των χαλύβων και των διακρίσεων που αυτές συνεπάγονται, εισάγοντας την ολκιμότητα και τις περί αυτήν απαιτήσεις, ορίζοντας τη μήκυνση υπό το μέγιστο φορτίο, καταγράφοντας τις οριακές τιμές των στοιχείων που μετέχουν στην σύνθεση του κράματος και του ισοδύναμου σε άνθρακα, κάνοντας αναφορά στην περιεκτικότητα του αζώτου και των στοιχείων που το δεσμεύουν, θέτοντας όρια στην περιεκτικότητα του χαλκού (ευμενούς στοιχείου για τη διάβρωση αλλά δυσμενούς για τη συγκόλληση), ορίζοντας την πυκνότητα και τις γεωμετρικές απαιτήσεις των νευρώσεων, υποδεικνύοντας όρια της διαβρώσεως του χάλυβα και επισημαίνοντας τον κίνδυνο της ραδιενέργειας.
1.6 Το νέο Πρότυπα ΕΝ 1421. Μόλις εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. οικ.9529/645 /10-5-2006 Υπουργική Απόφαση, το νέο τρίπτυχο Προτύπου ΕΛΟΤ 1421-1, ΕΛΟΤ 1421-2 και ΕΛΟΤ 1421-3. Ακριβέστερα, στην Υπουργική Απόφαση, το ΕΛΟΤ 1421-1 έχει αντικατασταθεί με το ΕΛΟΤ ΕΝ 10080, του οποίου άλλωστε αποτελεί πιστή απόδοση. Προφανώς τα Πρότυπα ΕΛΟΤ 959 και ΕΛΟΤ 971 καταργούνται.
Η παραγωγή χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος από τις ελληνικές χαλυβουργικές βιομηχανίες, υπακούει πια σ’ αυτό το Πρότυπο. Οι εισαγόμενοι χάλυβες στη Ελλάδα για χρησιμοποίησή τους ως οπλισμών σκυροδέματος, οφείλουν επίσης να ικανοποιούν τις απαιτήσεις αυτού του Προτύπου, το οποίον άλλωστε συμπίπτει με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο.
1.7 Ο Νέος Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος, συντάσσεται εδώ και ένα χρόνο, με κύριο σκοπό να εκσυγχρονίσει τον υπάρχοντα και να αποτελέσει ένα κανονιστικό κείμενο συμβατό τόσο με το σχετικό ευρωπαϊκό όσο και το ελληνικό Πρότυπο.
Όπως στον ΚΤΧ-2000, έτσι και περισσότερο στον καινούργιο Κανονισμό, το θεματολόγιο είναι πολύ ευρύτερο, σε μια προσπάθεια να αποτελέσει το κύριο σώμα του, μαζί με τα παραρτήματα, ένα πολύ σημαντικό βοήθημα για το μηχανικό της πράξης, όλων των ειδικοτήτων. Ενδεικτικά και πολύ συνοπτικά, θα περιέχει θέματα επί των πιο κάτω αντικειμένων:
1.5 Ο Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων. Στο εν τω μεταξύ διάστημα, συντάχθηκε και εγκρίθηκε με την υπ΄ αριθμ. Δ14/36010/29-2-2000 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 381/Β/24-3-2000) ο ελληνικός Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων Οπλισμού Σκυροδέματος (ΚΤΧ-2000), που απετέλεσε πολύ σημαντικό γεγονός στην αγορά και τη χρήση των χαλύβων στη χώρα μας.
Ο ΚΤΧ-2000 προσπάθησε, στα πλαίσια του νομικώς εφικτού, να εκσυγχρονίσει τα Πρότυπα ΕΛΟΤ 959 και 971, πλησιάζοντας το Ευρωπαϊκό Πρότυπο 10080 (στη μορφή που είχε αυτό κατά τον χρόνο συντάξεως του Κανονισμού) και συμμορφούμενος προς τους Ευρωκώδικες EC 2 και EC 8, αλλά και τους Ελληνικούς Κανονισμούς Σκυροδέματος και Αντισεισμικό, κάνοντας μνεία των μεθόδων παραγωγής των χαλύβων και των διακρίσεων που αυτές συνεπάγονται, εισάγοντας την ολκιμότητα και τις περί αυτήν απαιτήσεις, ορίζοντας τη μήκυνση υπό το μέγιστο φορτίο, καταγράφοντας τις οριακές τιμές των στοιχείων που μετέχουν στην σύνθεση του κράματος και του ισοδύναμου σε άνθρακα, κάνοντας αναφορά στην περιεκτικότητα του αζώτου και των στοιχείων που το δεσμεύουν, θέτοντας όρια στην περιεκτικότητα του χαλκού (ευμενούς στοιχείου για τη διάβρωση αλλά δυσμενούς για τη συγκόλληση), ορίζοντας την πυκνότητα και τις γεωμετρικές απαιτήσεις των νευρώσεων, υποδεικνύοντας όρια της διαβρώσεως του χάλυβα και επισημαίνοντας τον κίνδυνο της ραδιενέργειας.
1.6 Το νέο Πρότυπα ΕΝ 1421. Μόλις εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. οικ.9529/645 /10-5-2006 Υπουργική Απόφαση, το νέο τρίπτυχο Προτύπου ΕΛΟΤ 1421-1, ΕΛΟΤ 1421-2 και ΕΛΟΤ 1421-3. Ακριβέστερα, στην Υπουργική Απόφαση, το ΕΛΟΤ 1421-1 έχει αντικατασταθεί με το ΕΛΟΤ ΕΝ 10080, του οποίου άλλωστε αποτελεί πιστή απόδοση. Προφανώς τα Πρότυπα ΕΛΟΤ 959 και ΕΛΟΤ 971 καταργούνται.
Η παραγωγή χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος από τις ελληνικές χαλυβουργικές βιομηχανίες, υπακούει πια σ’ αυτό το Πρότυπο. Οι εισαγόμενοι χάλυβες στη Ελλάδα για χρησιμοποίησή τους ως οπλισμών σκυροδέματος, οφείλουν επίσης να ικανοποιούν τις απαιτήσεις αυτού του Προτύπου, το οποίον άλλωστε συμπίπτει με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο.
1.7 Ο Νέος Κανονισμός Τεχνολογίας Χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος, συντάσσεται εδώ και ένα χρόνο, με κύριο σκοπό να εκσυγχρονίσει τον υπάρχοντα και να αποτελέσει ένα κανονιστικό κείμενο συμβατό τόσο με το σχετικό ευρωπαϊκό όσο και το ελληνικό Πρότυπο.
Όπως στον ΚΤΧ-2000, έτσι και περισσότερο στον καινούργιο Κανονισμό, το θεματολόγιο είναι πολύ ευρύτερο, σε μια προσπάθεια να αποτελέσει το κύριο σώμα του, μαζί με τα παραρτήματα, ένα πολύ σημαντικό βοήθημα για το μηχανικό της πράξης, όλων των ειδικοτήτων. Ενδεικτικά και πολύ συνοπτικά, θα περιέχει θέματα επί των πιο κάτω αντικειμένων:
- Συγκολλήσεις συγχρόνων χαλύβων μεταξύ τους ή με παλαιότερους
- Διάβρωση, συστάσεις και διατάξεις προστασίας
- Συμπεριφορά των χαλύβων σε υψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες
- Κόπωση χαλύβων
- Διαμορφώσεις χαλύβων, κάμψεις κλπ. – εναρμόνιση με ΕΚΩΣ
- Ασφάλεια εργαζομένων στις φάσεις διακίνησης, διαμόρφωσης, τοποθέτησης, συγκόλλησης κλπ.
- Άλλα είδη χαλύβων, ανοξείδωτοι, προεντάσεως κλπ. (που πάντως δεν περιλαμβάνονται στο Πρότυπο)
- Διαδικασίες αυτοψιών, εκτίμηση βλαβών από διάφορες αιτίες
- Εκτίμηση υφισταμένης καταστάσεως, εργαστηριακοί έλεγχοι κλπ.
- Διαδικασίες και έλεγχοι αγοράς
2. Διαφοροποιήσεις του νέου Προτύπου από τα παλιά
Στα επόμενα θα γίνει μια απλή, σύντομη αναφορά στις κυριώτερες διαφοροποιήσεις ιδιοτήτων (μερικές μόνο) που παρουσιάζουν τα Πρότυπα ΕΝ 10080 και ΕΛΟΤ 1421 από τα ΕΛΟΤ 959 και ΕΛΟΤ 971 που ίσχυαν μέχρι προ ολίγου, και τον ΚΤΧ-2000. Πολλές απ’ αυτές είναι τελείως καινούργιες και δεν περιλαμβάνονταν καθόλου στα παλιά Πρότυπα. Μεγαλύτερη ανάπτυξη θα γίνει από τους επόμενους ομιλητές. Έχει γίνει μια προσπάθεια να αποδοθούν μερικές από αυτές τις διαφορές, σε Πίνακες που παρατίθενται στο τέλος.
2.1 Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στο νέο Πρότυπο διαφέρουν, προς το παρόν, τόσο από τα χρησιμοποιούμενα στον ΚΤΧ-2000, όσο και από τον Ευρωκώδικα EC 2. Για την εύκολη παρακολούθηση παρατίθεται η αντιστοιχία.
2.1 Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στο νέο Πρότυπο διαφέρουν, προς το παρόν, τόσο από τα χρησιμοποιούμενα στον ΚΤΧ-2000, όσο και από τον Ευρωκώδικα EC 2. Για την εύκολη παρακολούθηση παρατίθεται η αντιστοιχία.
ΕΝ 10080 | Μηχανικά χαρακτηριστικά | EC 2 |
Re | Όριο διαρροής | fy |
Rp0.2 | Συμβατικό όριο διαρροής ε = 0,2% | fp0.2 |
Rm | Εφελκυστική αντοχή | ft |
Rm/Re | Λόγος τάσεως αντοχής / ορίου διαρροής | ft / fy |
Agt | Μήκυνση στο μέγιστο φορτίο | εsu |
d | Ονομαστική διάμετρος | Φ |
2.2 Οι χάλυβες είναι πλέον μόνον συγκολλήσιμοι. Δεν επιτρέπεται η παραγωγή και η κυκλοφορία των χαλύβων που ήταν «συγκολλήσιμοι υπό προϋποθέσεις». Γίνεται διάκριση των ευθυγραμμισμένων και προερχομένων από ρολό (κουλούρα) χαλύβων (με πρόσθετη επισήμανση επί του προϊόντος) και ορίζονται οι προϋποθέσεις ελέγχου τους με τα κριτήρια συμμορφώσεως. Εκτός από τους χάλυβες με ανάγλυφες νευρώσεις, προβλέπονται και χάλυβες με κοιλότητες. Εισάγεται η έννοια του «ημι-ετοίμου» προϊόντος.
2.3 Πλέγματα. Καθορίζονται τα χαρακτηριστικά των πλεγμάτων, διαστάσεις, κατηγορίες χρησιμοποιουμένων χαλύβων, απαιτήσεις συνδέσεως των ράβδων.
Δυνατότητες του χρήστη να παραγγείλει προϊόν με τις επιθυμητές από αυτόν παραμέτρους χρήσεως (διαστάσεις, «βήμα» ράβδων κατά τις δύο διευθύνσεις, προεξοχές κλπ.). Τα πλέγματα πρέπει πλέον να έχουν Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης όπως οι ράβδοι και οι κουλούρες.
2.4 Ηλεκτροσυγκολλητά δικτυώματα (το όνομα δεν θεωρείται πολύ πετυχημένο). Πρόκειται για μια μορφή χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος σχετικώς νέα και ασυνήθιστη για τα κοινά έργα στη χώρα μας, που δεν υπήρχε στα προηγούμενα Πρότυπα του ΕΛΟΤ και τον ΚΤΧ-2000. Ορίζονται η μορφή και οι διαστάσεις του δικτυώματος, οι κατηγορίες του χάλυβα πελμάτων και διαγωνίων, το βήμα των διαγωνίων κλπ.
2.5 Ολκιμότητα. Από τις τρεις προβλεπόμενες στο Ευρωπαϊκό Πρότυπο κατηγορίες ολκιμότητας (Α – χαμηλή ολκιμότητα, Β – μέση ή κανονική ολκιμότητα και C – υψηλή ολκιμότητα), το Ελληνικό Πρότυπο ορίζει και δέχεται δύο μόνο κατηγορίες ολκιμότητας, για χάλυβες με το ίδιο όριο διαρροής των 500 MPa, ήτοι τους χάλυβες Β500A και Β500C. Εξ αυτών οι χάλυβες Β500A χρησιμοποιούνται μόνο σε πλέγματα και ηλεκτροσυγκολλητά δικτυώματα, με διάμετρο μέχρι 8 mm. Είναι σαφής η προτίμηση της (αποκλειστικής) χρήσεως χαλύβων υψηλής ολκιμότητας B500C στα κτιριακά (τουλάχιστον) έργα στην Ελλάδα, λόγω σεισμού.
2.6 Τιμές των μηχανικών χαρακτηριστικών. Οι οριζόμενες τιμές των μηχανικών χαρακτηριστικών των χαλύβων είναι χαρακτηριστικές τιμές, ήτοι έχουν πιθανότητα 5% να υπολείπονται ή να υπερβληθούν (κατά περίπτωση). Παρά ταύτα ορίζονται επίσης μέγιστες και ελάχιστες τιμές, για διάφορους λόγους.
2.5 Ολκιμότητα. Από τις τρεις προβλεπόμενες στο Ευρωπαϊκό Πρότυπο κατηγορίες ολκιμότητας (Α – χαμηλή ολκιμότητα, Β – μέση ή κανονική ολκιμότητα και C – υψηλή ολκιμότητα), το Ελληνικό Πρότυπο ορίζει και δέχεται δύο μόνο κατηγορίες ολκιμότητας, για χάλυβες με το ίδιο όριο διαρροής των 500 MPa, ήτοι τους χάλυβες Β500A και Β500C. Εξ αυτών οι χάλυβες Β500A χρησιμοποιούνται μόνο σε πλέγματα και ηλεκτροσυγκολλητά δικτυώματα, με διάμετρο μέχρι 8 mm. Είναι σαφής η προτίμηση της (αποκλειστικής) χρήσεως χαλύβων υψηλής ολκιμότητας B500C στα κτιριακά (τουλάχιστον) έργα στην Ελλάδα, λόγω σεισμού.
2.6 Τιμές των μηχανικών χαρακτηριστικών. Οι οριζόμενες τιμές των μηχανικών χαρακτηριστικών των χαλύβων είναι χαρακτηριστικές τιμές, ήτοι έχουν πιθανότητα 5% να υπολείπονται ή να υπερβληθούν (κατά περίπτωση). Παρά ταύτα ορίζονται επίσης μέγιστες και ελάχιστες τιμές, για διάφορους λόγους.
- Η χαρακτηριστική τιμή του ορίου διαρροής ορίζεται στα 500 MPa, ορίζεται όμως και ανώτατη τιμή 625 MPa, για την αποφυγή υπεραντοχών που θα αχρήστευαν τους ικανοτικούς ελέγχους.
- Δεν ορίζεται με άμεσο τρόπο, υποχρεωτικώς ελάχιστη τάση θραύσεως. Ο ορισμός της γίνεται εμμέσως μέσω του λόγου τάσεως θραύσεως προς τάση διαρροής (ft/fy ή Rm/Re). Αυτός ο λόγος ορίζεται ≥ 1.05 για τους χάλυβες Β500Α (≥1.03 για Φ< 6mm), ενώ αντίστοιχα για τους χάλυβες Β500C πρέπει να είναι ft/fy ή Rm/Re ≥1.15 και συγχρόνως ≤ 1.35 , για την ίδια ως άνω αιτία (του ικανοτικού ελέγχου). Ο λόγος της πραγματικής προς την ονομαστική τιμή του ορίου διαρροής fy,act / fy,nom πρέπει να είναι ≤ 1.25
- Η συνολική επιμήκυνση (που μετριέται πια στην περιοχή του μέγιστου φορτίου) πρέπει να είναι ≥ 2.5% για τους χάλυβες Β500Α (≥ 2% για Φ<6mm), ενώ για τους χάλυβες Β500C πρέπει να είναι ≥ 7.5%. ΠΡΟΣΟΧΗ: οι τιμές αυτές των μηκύνσεων δεν είναι συγκρίσιμες προς τις αναγραφόμενες τιμές στα παληότερα Πρότυπα ή Κανονισμούς, υπάρχει διαφορά ορισμού.
- Ορίζονται και οριακές τιμές (μέγιστες ή ελάχιστες) για τα πιο πάνω μεγέθη, χωρίς να καταργείται η απαίτηση για την χαρακτηριστική τιμή, για λόγους αποφυγής επιδείξεως υπερβολικής αυστηρότητας έναντι του παραγωγού, σε περιπτώσεις αμφισβητήσεων επάρκειας του υλικού από τον χρήστη. Για το όριο διαρροής τίθενται οι ελάχιστες τιμές 475MPa και 485 MPa για τις κατηγορίες B500A και B500C αντίστοιχα. Για την ομοιόμορφη επιμήκυνση εsu ή Agt υπό το μέγιστο φορτίο οι ελάχιστες τιμές είναι 2% και 7% για τις κατηγορίες Β500Α και B500C αντίστοιχα. Για τον λόγο ft/fy ή Rm/Re οι ελάχιστες τιμές είναι 1.02 και 1.13 αντίστοιχα για τις κατηγορίες Β500Α και B500C, ενώ για την κατηγορία B500C υπάρχει και η τιμή 1.37% ως μέγιστη τιμή του λόγου ft/fy.
- Οι τιμές του ορίου διαρροής και της τάσεως θραύσεως, θα υπολογίζονται επί τη βάσει της ονομαστικής διατομής της ράβδου, και όχι της πραγματικής, πράγμα που απέχει λίγο από την αλήθεια αλλά ενδεχομένως βρίσκεται υπέρ της ασφαλείας του έργου και του συμφέροντος του χρήστη.
2.7 Σήμανση . Θεσπίζεται υποχρεωτικό σύστημα σημάνσεως των χαλύβων, τόσο των λείων όσο και των χαλύβων με νευρώσεις ή κοιλότητες, με το οποίον θα αναγνωρίζεται όχι μόνον η χώρα προελεύσεως και το εργοστάσιο παραγωγής, αλλά επίσης η κατηγορία των χαλύβων. Προβλέπεται και σύστημα αναγνωρίσεως των χαλύβων που προέρχονται από ευθυγράμμιση ρολού (κουλούρας). Επιτρέπεται η αναγνώριση του παραγωγού και με ανάγλυφους αριθμούς ή σύμβολα.
2.8 Χημική σύσταση, γεωμετρία νευρώσεων ή κοιλοτήτων κλπ. Υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην χημική σύσταση του κράματος και στην τιμή του «Ισοδύναμου Άνθρακα Ceq», της οποίας το μέγιστο γίνεται 0.52% αντί για 0.53% . Δίδεται η δυνατότητα αυξήσεως του άνθρακα κατά 0.3% αν μειωθεί το Ceq. Τίθεται μέγιστη τιμή για τον χαλκό, που δεν προβλεπόταν. Μικρές τροποποιήσεις υπάρχουν και στην γεωμετρία των νευρώσεων, σε σχέση με τον ΚΤΧ-2000. Τροποποιούνται οι ανοχές μάζας για μικρές και μεγάλες διαμέτρους. Δίδεται η δυνατότητα για μεγάλη ποικιλία διαμέτρων ράβδων, κατόπιν συμφωνίας παραγωγού και χρήστη.
2.9 Κόπωση. Ορίζεται η μέγιστη τάση ελέγχου, το εύρος, ο ρυθμός και η μορφή διακύμανσης και ο ελάχιστος αριθμός «κύκλων» της δοκιμής.
Είναι προφανές ότι οι ως άνω επισημάνσεις των διαφοροποιήσεων του νέου Προτύπου των χαλύβων σε σχέση με τα παλιά Πρότυπα και τον ΚΤΧ-2000, δεν εξαντλούν το θέμα, απλώς αποτελούν μια προσπάθεια «πρώτης γνωριμίας» με το αντικείμενο.
Είναι προφανές ότι οι ως άνω επισημάνσεις των διαφοροποιήσεων του νέου Προτύπου των χαλύβων σε σχέση με τα παλιά Πρότυπα και τον ΚΤΧ-2000, δεν εξαντλούν το θέμα, απλώς αποτελούν μια προσπάθεια «πρώτης γνωριμίας» με το αντικείμενο.
Αθήνα 13 Ιουνίου 2006
Για την Ημερίδα του ΤΕΕ
Για την Ημερίδα του ΤΕΕ
όπου
ΝL Νc το πλήθος διαμήκων & εγκαρσίων συρμάτων
PL Pc το βήμα διαμήκων & εγκαρσίων συρμάτων
dL dc η διάμετρος εγκαρσίων & διαμήκων συρμάτων
L το μήκος διαμήκους σύρματος
Β το μήκος εγκαρσίου σύρματος
u1 u2 η προεξοχή των διαμήκων συρμάτων
u3 u4 η προεξοχή των εγκαρσίων συρμάτων
Σύγκριση τιμών μεταξύ παλαιών και νέων Προτύπων
8 σχόλια. Βγάλτε το από μέσα σας!:
Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaase re poy grafeis kai gia toys kanonismoys
Σκατόψυχε! Καλή κουβέντα δεν έχεις πει ακόμα για το blog μου!
Πλάκα κάνω... γιατί ρε συ, δεν είναι σοβαρό θέμα αυτό; Ήξερες εσύ ότι υπάρχει αυτός ο Κανονισμός;
egw exw auton ton katalogo apo thn sidenor.
Giannhs
Έγινε και νέα αναθεώρηση στον Κανονισμό και τώρα ισχύει ο Κ.Τ.Χ.-2008.
Παρ'όλ'αυτά η ανάρτηση αυτή εξακολουθεί για τους ενδιαφερόμενους να είναι χρήσιμη διότι το κύριο σώμα του Κανονισμού εξακολουθεί να είναι ίδιο. Για περισσότερες πληροφορίες μπείτε στο www.sidenor.gr.
Nice replies in return of this matter with real arguments and describing everything about that.
Here is my web-site: how to cure a cold sore
I am regular reader, how are you everybody? This
article posted at this site is really good.
Visit my blog: how to get your ex girlfriend back
Δημοσίευση σχολίου