"... είμαι ένας άντρας σαράντα κομμάτια, άθαφτος, που δεν μπορεί να αναπαυτεί, είμαι ένα κορίτσι, διαμελισμένο και σπιλωμένο, είμαι ένα στόμα που χάσκει και τραβάει τις σάρκες σας και δεν μπορεί να ησυχάσει..."

Δεκάδες ευρωπαϊκές φρεγάτες και άλλου είδους πλοία, στρατιωτικά ή αναψυχής, βρίσκονταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Σμύρνης. Αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και δεν συμμαζεύεται. Δεκάδες πλοία με δεκάδες ή εκατοντάδες επιβάτες το καθένα. Τόσοι άνθρωποι, παρφουμαρισμένοι, ψυχροί, ανεδαφικοί, που παρακολουθούσαν εν είδει θεάματος το μακελειό. Κτίρια απαλλοτροιώνονταν και καίγονταν, περιουσίες καταστρέφονταν, άνθρωποι βασανίζονταν, αποκεφαλίζονταν, διαμελίζονταν, βιάζονταν, όχι μόνο στα ενδότερα της πόλης αλλά και στα περίχωρα και την παραλία της. Στην παραλία, μπροστά στα πεινασμένα για αιματηρό θέαμα μάτια της Συμμαχικής αφρόκρεμας αλλά και μέρους του ελληνικού στόλου. Και όταν κάποιοι κατάφεραν να ξεφύγουν από το λουτρό αίματος, μπάρκαραν σε κάτι καρυδότσουφλα και κατευθύνθηκαν προς τα ευρωπαϊκά πλοία, σίγουροι πως θα βρουν κάποιου είδους άσυλο στα καταστρώματά τους. Αλλά πλανήθηκαν οικτρά. Γιατί όχι μόνο η υποδοχή τους ήταν ψυχρή και η άρνηση για βοήθεια άτεγκτη, αλλά επιπλέον όσοι προσπάθησαν να εκμαιεύσουν την αναρρίχησή τους στα πλευρικά ίσαλα, κατέληξαν με κομμένα χέρια, κομμένο κεφάλι ή πυροβολημένοι κατάστηθα.

Κι έτσι οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους γύρισαν πίσω. Πίσω, στο τέλος από το οποίο προσπάθησαν να ξεφύγουν. Πίσω, στην κατακρεούργηση της Σμύρνης.

Η σφαγή του ελληνικού και αρμένικου πληθυσμού της Σμύρνης από τους Τούρκους καθώς και η πυρπόληση της πόλης συνέβησαν στις 13 - 17 Σεπτεμβρίου του 1922. Η καταστροφή αυτή άρχισε 7 ημέρες μετά την αποχώρηση και του τελευταίου ελληνικού στρατιωτικού τμήματος από την Μικρά Ασία και την είσοδο των ατάκτων του Kemal Ataturk στην πόλη. Οι νεκροί υπολογίζονται σε 75.000 το λιγότερο, οι πρόσφυγες σε 200.000 (από αυτούς έφτασαν στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα οι 150.000 και επανεξορίστηκαν από την ίδια την μητροπολιτική τους χώρα οι 100.000 - εκείνοι που έμειναν, έφτιαξαν οικισμούς με ονόματα που απέτιαν φόρο τιμής στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, όπως τα Νέα Μουδανιά, η Νέα Ποτίδαια, η Νέα Καλλικράτεια, η Νέα Μηχανιώνα και εκατοντάδες άλλα σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική ή η Νέα Ιωνία στην Αττική) και η πυρκαγιά κατέστρεψε ολοσχερώς όλη την πόλη πλην της τουρκικής και της εβραϊκής συνοικίας.

Τα προηγηθείσα της καταστροφής γεγονότα προμήνυαν το μακελειό... για όποιον μπορούσε να διαβάσει τα σημάδια. Μετά την κατάρρευση του ελληνοτουρκικού μετώπου, την ευθύνη του οποίου έφερε ο τότε Διοικητής του Α' Σώματος Στρατού Νικόλαος Τρικούπης, και την άτακτη υποχώρηση και αναδίπλωση του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος από το Afion Karahisar στα μέσα Αυγούστου του 1922, άρχισε και ο ξεριζωμός ενός μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού (Ελλήνων και Αρμενίων) προς τη Μικρασιατική ακτή που κατά τους υπολογισμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου έφτανε τις 250.000. Επίσης στη Σμύρνη είχαν βρει καταφύγιο και 15.000 Αρμένιοι που συνωστίζονταν στα διάφορα ιδρύματα και σπίτια της Αρμενικής Κοινότητας.

Η αδιάκοπη άφιξη των τρένων που μετέφεραν στρατιωτικά υπολείμματα και δεκάδες πρόσφυγες στη Σμύρνη, καθώς και οι έντονες φήμες της γενικής κατάρρευσης του μετώπου μεγάλωναν την ένταση και την ανησυχία του πληθυσμού, ενώ η προετοιμασία της ελληνικής διοίκησης για αναχώρηση δεν άφηναν πλέον τις παραμικρές αμφιβολίες για τη μετέπειτα εξέλιξη. Έναντι της έντρομης εκείνης κατάστασης που εξελισσόταν, χαρακτηριστική υπήρξε η απάντηση του Έλληνα Υπάτου Αρμοστή Αριστείδη Στεργιάδη στον πρώην Νομάρχη Λέσβου και Διοικητή Χίου Γεώργιο Παπανδρέου, όταν ο δεύτερος του συνέστησε να ενημερώσει άμεσα τον ελληνογενή πληθυσμό για να φύγει. Το σιχαμένο αυτό απολειφάδι φέρεται να του ανταπάντησε: "Καλύτερα να μείνουν εδώ, να τους σφάξει ο Kemal, γιατί αν πάνε στην Αθήνα θ΄ ανατρέψουν τα πάντα".
Στις 24 Αυγούστου - 6 Σεπτεμβρίου αναχωρεί και το τελευταίο ελληνικό στρατιωτικό τμήμα. Την επομένη οι χιλιάδες των προσφύγων που κατέκλυζαν όλο το μήκος της περίφημης προκυμαίας "Κε" της Σμύρνης μάταια περίμεναν πλέον τα (επιταγμένα λόγω της εμφύλιας αναταραχής στο Λαύριο της Αθήνας) ελληνικά πλοία για τη μεταφορά τους στα γειτονικά ελληνικά νησιά.. Μετά όμως από έντονη παρέμβαση του Αμερικανού Προξένου G. Horton, στάλθηκαν δύο αμερικανικά αντιτορπιλικά - και μόνο αυτά - για την εξυπηρέτηση των προσφύγων. Την επομένη και ως τις 8 Σεπτεμβρίου αναχώρησαν οι ελληνικές Αρχές Σμύρνης. O μέχρι τότε Έλληνας Ύπατος Αρμοστής της Σμύρνης Αρ. Στεργιάδης επιβιβάστηκε σε αγγλικό πολεμικό πλοίο που του διατέθηκε, με προορισμό την Κωνσταντινούπολη.
Η αντίστροφη μέτρηση για την πόλη της Σμύρνης είχε πλέον ξεκινήσει... και τα όσα ακολούθησαν αποτελούν σήμερα αιματοβαμμένη ιστορία.

Οι κατά το ήμισυ μικρασιατικές μου ρίζες με κάνουν να πονάω κάθε φορά που σκέφτομαι και αναθυμούμαι στοιχεία σχετικά με αυτά τα γεγονότα... αν και δεν τα έζησα ο ίδιος. Εν τούτοις δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε κατά το ήμισυ, ούτε κατά το ένα τέταρτο, ούτε κατά το ένα όγδοο μικρασιάτης για να αισθάνεται ανατριχίλα και ψήγματα πόνου όταν σκέφτεται την καταστροφή, όχι μόνο της Σμύρνης, αλλά την Μικρασιατική γενικότερα. Δεν χρειάζεται να είναι καν 'Ελληνας ή Αρμένιος. Αρκεί να είναι άνθρωπος.
Όλα αυτά μου ήρθαν στο μυαλό ανακαλώντας μια πρόσφατη συζήτηση που είχα με παρέα ιδιαζόντως όμορφη κι ευχάριστη. Κάθε μα κάθε φορά που σκέφτομαι τα γεγονότα αυτά παγώνω, κάτι που μου έχει μείνει από όταν ήμουν μικρό παιδάκι, που άκουγα τις συζητήσεις παππούδων και γιαγιάδων οι οποίοι, πιτσιρίκια ακόμα, βίωσαν ανάλογες τραγωδίες.
Το ξέρω πως κι εμείς έχουμε τεράστιο μερίδιο ευθύνης... Καταπατήσαμε βλακωδώς και υπερφίαλα την ευνοϊκή για εμάς συνθήκη των Σεβρών. Επιπλέον, κατά την επέλασή του προς την Άγκυρα, ο ελληνικός στρατός προέβη κι εκείνος σε αγριότητες. Όχι όμως έτσι... το μακελειό στην Σμύρνη ήταν το κάτι άλλο.
Για αυτό και δεν μου πάει η καρδιά να συνεχίσω εδώ κάνοντας μια εκτενή αναφορά πάνω σε ό,τι συνέβη, άλλωστε οι περισσότεροι ξέρουν μέσες άκρες το χρονικό της καταστροφής. Από την άλλη, θα προσπαθήσω να σας μεταδώσω την συγκινησιακή φόρτιση ενός θρήνου... Ενός θρήνου ονόματι "Orders from the dead" που ερμήνευσε η εξωγήινης φωνητικής ικανότητας (4 οκτάβες!) ελληνοαμερικανίδα τραγουδίστρια Diamanda Galas στο κλασικό της album "Defixiones, will and testament" και που διασκεύασε μοναδικά το ελληνικό black metal συγκρότημα Rotting Christ στο album τους "Aealo". Όσοι δεν έχετε τέτοια ακούσματα ή σας ξενίζει το όνομα του group, μην διστάσετε  εν τούτοις να ανακαλύψετε το συγκεκριμένο κομμάτι που σας παραθέτω... H διασκευή συνίσταται μόνο στην προσθήκη backround μουσικής στον κατά τα άλλα αυτούσια διατηρημένο θρήνο της Galas. Το αποτέλεσμα είναι τουλάχιστον ανατριχιαστικό.
Με κάθε ίχνος σοβαρότητας σας προειδοποιώ πως όσοι και όσες δεν έχουν δυνατό στομάχι θα κάνουν καλύτερα να μην το ακούσουν.

The world is going up in flames...

but these flames are not new to our dead.

Our dead did cry their final prayer in those flames.

Our dead did sing their last lullaby in those flames.

Our dead prayed to our "infidelite God" in those flames.

Our dead whispered a last goodbye to their mother in those flames.

Της είπαν "μάνα, μην σκιάζεσαι... θα γυρίσουμε. Έχε γεια, μάνα!"

The world is going up in flames...

Our world clawed their children close... in the world that's going up in flames.

"Τα παιδιά μου καλέ! Μην είδατε τα παιδιά μου; Για όνομα του Θεού! Ωχ, μου τα πήρανε... και τί να θέλω την ζωή; Τα παιδιά μου! Τα παιδιά μου!"

Βάζει μια τρεχάλα για την θάλασσα, πέφτει και πνίγεται...

Our dead watched their daughters butchered, raped and beaten,

in the still - burning of those flames.

Our dead watched an axe remove their mother's skull and crown a wooden spit,

in the continuous burning of those flames.

Our dead watched while Chrisostomos' eyes and tongue were pulled out,

teeth and fingers broken, one by one,

in the laughing and the cheering of those flames.

"Αρπάξανε από την τετράδα μας, του σκίσανε την κοιλιά με μια μαχαιριά,

τον βάλανε και βάδισε με τ'άντερά του στα χέρια..."

Our dead watched their sisters drenched with gasoline and scream with melting skin.

The world is going up in flames.

The world which is going up in flames...

"Για όνομα του Χριστού! Μην μας αφήσετε! Έχουμε μωρά μαζί μας! Έχουμε γερόντους, κορίτσια... Είστε υπεύθυνοι!"

"Ναύαρχε! Ναύαρχε! Φωτιά! Φωτιά!"

Our dead were dragged in marches through the desert sun for weeks,

until the desert sun burned out their lungs.

And when the blaze turned inside - out their mouths and reaped apart their lips,

we heard their final prayer:

"Lord, God, have mercy please upon our souls!"

"Μας προδώσανε! Μας ξεπουλήσανε! Πανάθεμά τους!"

"Ναύαρχε, τί κάνεις; Ναύαρχε! Σώστε μας! Φωτιά! Φωτιά!"

They saw the world is going up in flames...

buried, not yet dead inside the pits engraved.

"Giaouri, Infideli... our God has chosen you to die!"

"Γονάτισε κάτω!"... και γονατίζει.

"Ξεγυμνώσου!"... και ξεγυμνώνεται.

"Άνοιξε τα σκέλια σου!"... και τα ανοίγει.

"Χόρεψε!"... και χορεύει.

"Φτύσε την τιμή σου και την πατρίδα σου!"... και φτύνει.

"Απαρνήσου την πίστη σου!"... και την απαρνιέται... και την απαρνιέται...

And now the unblessed dead have ordered us to say:

"This is my grave, my holy bed.

You cannot take it!

You cannot erase my name!

You cannot erase our day!

You cannot erase the dead..."

Because we have been ordered now

to list their names, their numbers,

to give their date of birth, their earthly city, their's father's name,

the sweetness of their mother's eyes...

Goodbye.

But I have orders from the dead that warn me:

"Do not forget me.

My blood will fill the air you breath forever.

My deathbird is not dead... it carries all my teeth.

My smile of unforgetfulness, my laugh!"

Βρυκόλακας!

Ι am the man unburied who cannot sleep in forty pieces.

I am the girl, dismembered and unblessed.

I am the open mouth that drags your flesh and that can never rest.

Read more...

Το κατάστημα θα μείνει προσωρινώς κλειστόν λόγω ανακαινίσεως

Εδώ και δυό τρεις μέρες δεν μπορούσα να μπω καν στα Windows. Δοκίμασα την είσοδο με ασφαλή λειτουργία αλλά τίποτα. Δοκίμασα να κάνω και boot από το CD εγκατάστασης αλλά και πάλι τζίφος. Δεδομένου λοιπόν ότι εκτός του blog και άλλων διασκεδαστικών, απολαυστικών και λίαν ηδονικών (;) λόγων, χρησιμοποιώ τον υπολογιστή και για κάτι μικροπράγματα όπως διπλωματική εργασία, στατικές μελέτες και ντοκουμέντα από τους απόρρητους φακέλους του F.B.I. (ναι, το Μπλε Βιβλίο ΟΝΤΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ), η καθυστέρηση αυτή μου γάμησε αρκετά την ψυχολογία. Είχα νευριάσει μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που σκεφτόμουν δραστικές λύσεις του τύπου:

Παρ'όλ'αυτά, και μια και ο καλός γιατρός είπε να ελέγχω τον θυμό μου ή, στην χειρότερη, να ξεσπάω μόνο στους παλιούς μου συμμαθητές που έχω δεμένους στο υπόγειο λεβητοστάσιο της οικοδομής που μένω, συνειδητοποίησα πως μάλλον ήγγικεν ο καιρός για κάτι άλλο. Κοινώς,

ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ FORMAT, YOU PIECE OF SHIT.

Οπότε θα λείψω για λίγο ακόμα. Πάλι καλά που υπάρχει και η νησίδα υπολογιστών της σχολής και μπόρεσα κι έγραψα και αυτήν την ανάρτηση χωρίς να χρειαστεί να υποφέρω την τσιγαρίλα και το κάψιμο κάποιου net cafe. Θα είμαι over and out για κανένα διήμερο κι έπειτα θα ξανανοίξουμε και θα σας περιμένουμε.

Αυτά. Φιλιά σε όλες και όλους και καλές βόλτες. Με τέτοιο και γαμώ τον καιρό επιβάλλονται.

Read more...

Περί αιολικής ενέργειας

Έκανα πρόσφατα μια έρευνα περί της αιολικής ενέργειας, τμήματα της οποίας θα δημοσιευτούν στο επόμενο "Πολυμήχανο", εξαμηνιαία περιοδική έκδοση της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. Πιστεύω ότι είναι αρκετά ενδιαφέρουσα και αποφάσισα να σας προ - παρουσιάσω εδώ ορισμένα στοιχεία αυτής.

- Τι είναι η αιολική ενέργεια;

Γενικά, αιολική ενέργεια ονομάζεται η ενέργεια που παράγεται από την εκμετάλλευση του πνέοντος ανέμου. Ονομάζεται αιολική από τον Αιόλο, θεό του ανέμου στην ελληνική μυθολογία. Η ενέργεια αυτή χαρακτηρίζεται "ήπια μορφή ενέργειας" και περιλαμβάνεται στις "καθαρές" ή "πράσινες" πηγές όπως συνηθίζονται να λέγονται οι πηγές ενέργειας που δεν εκπέμπουν ή δεν προκαλούν ρύπους. Η ιστορικώς αρχαιότερη μορφή εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας ήταν τα ιστία (πανιά) των πρώτων ιστιοφόρων πλοίων που χρησιμοποιούνταν  για την προώθηση και κίνησή τους και πολύ αργότερα οι ανεμόμυλοι στη ξηρά. Σήμερα η εκμετάλλευσή τους είναι δυνατή με σύγχρονες ανεμμογεννήτριες  υψηλής τεχνολογίας, που παράγουν ηλεκτρική και άλλες μορφές οικιακά χρησιμοποιούμενης ενέργειας.

Η αιολική ενέργεια αποτελεί σήμερα μια ελκυστική λύση στο πρόβλημα της ηλεκτροπαραγωγής. Το καύσιμο είναι άφθονο, αποκεντρωμένο και δωρεάν. Δεν εκλύονται αέρια θερμοκηπίου και άλλοι ρύποι, και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι μικρές σε σύγκριση με τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής από συμβατικά καύσιμα. Επίσης, τα οικονομικά οφέλη μιας περιοχής από την ανάπτυξη της αιολικής βιομηχανίας είναι αξιοσημείωτα. 

- Διατάξεις εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας

Ο ανεμόμυλος, που αποτελεί πρόγονο των σημερινών ανεμογεννητριών, είναι αιολική μηχανή (δηλαδή μηχανή που μπορεί να εκμεταλλευτεί την κινητική/δυναμική ενέργεια του ανέμου για να παράγει έργο) οριζόντιου άξονα περιστροφής (δηλαδή ο δρομέας τους είναι τύπου έλικας και βρίσκεται συνεχώς παράλληλος με την κατεύθυνση του ανέμου και του εδάφους). Έχει χρησιμοποιηθεί για την άλεση των δημητριακών και την άντληση νερού. Γνωστός απ' τα αρχαία χρόνια, διαδόθηκε σημαντικά στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο. Στην ελληνική ιστορία η πρώτη του εμφάνιση σημειώθηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ., οπότε και σχεδιάστηκε από τον Ήρωνα. Αν και ο Ήρωνας ήταν επηρεασμένος από το σχήμα και την μορφή του πανεμόνιου (ανεμόμυλου κάθετου άξονα περιστροφής, ο οποίος βρίσκεται σταθερός και κάθετος προς την επιφάνεια του εδάφους, που χρησιμοποιούταν κυρίως στην Μεσοποταμία και την Κίνα - αν και η μορφή του ήταν ήδη γνωστή στα αλεξανδρινά χρόνια, η εξάπλωσή του στην Ευρώπη και ιδίως στις Κάτω Χώρες έγινε πολύ αργότερα, μετά την Α' Σταυροφορία), η κατασκευή που εφηύρε ήταν οριζόντιου άξονα περιστροφής με τέσσερα πτερύγια. Στην Ελλάδα η χρήση των ανεμόμυλων υπήρξε αρκετά εκτεταμένη, λόγω του πλούσιου αιολικού δυναμικού της χώρας (υψηλές συγκεντρώσεις έντονων βαρομετρικών αυξομειώσεων που δημιουργούσαν ανέκαθεν πολλούς ανέμους, ιδίως στα νησιά του Αιγαίου). Αν και είχαν εμφανιστεί πολλούς αιώνες πριν, η χρήση τους καθιερώθηκε κατά τη Βυζαντινή περίοδο, γνωρίζοντας ακόμα μεγαλύτερη διάδοση κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, κυρίως στο ανατολικό Αιγαίο αλλά και στην ενδοχώρα. Κατά κανόνα στεγάζονταν σε κυλινδρικά, πέτρινα, διώροφα κτίρια. Στον επάνω όροφο βρισκόταν ο άξονας και το σύστημα μετάδοσης της κίνησης, ενώ στον κάτω όροφο γινόταν η άλεση και αποθήκευση των σιτηρών. Τα πτερύγιά τους ήταν πάνινα, 5-15 μέτρα σε μήκος και πλάτος το 1/5 του μήκους τους. Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει 20 με 70 κιλά σιτηρών την ώρα, ανάλογα με την ένταση και τη φορά του ανέμου. Σήμερα οι περισσότεροι ανεμόμυλοι έχουν ερειπωθεί και διατηρούνται ελάχιστοι, κυρίως για τουριστικούς λόγους.

Μια παραλλαγή ανεμόμυλου χρησιμοποιήθηκε στο οροπέδιο του Λασηθίου στην Κρήτη, για την άντληση νερού. Αυτοί ήταν σιδερένιες κατασκευές με πάνινα πτερύγια. Από τους 6.000 που υπολογίζεται ότι υπήρχαν στις αρχές του 20ού αιώνα, σήμερα λειτουργούν περίπου οι χίλιοι. Πολλοί από αυτούς διαθέτουν τέσσερα πτερύγια.

Η σημερινή τεχνολογία βασίζεται σε ανεμογεννήτριες οριζοντίου άξονα 2 ή 3 πτερυγίων, με αποδιδόμενη ηλεκτρική ισχύ 200 – 500 ΚW, αν και το μέγεθος και συναρτησιακά και η ισχύς τους είναι συνάρτηση των αναγκών που καλείται να εξυπηρετήσει και μπορεί να φτάσει και μερικά εκατομμύρια Watt. Η απόδοσή τους είναι σχετική με το μέγεθός της καθώς και με την ταχύτητα και την κατεύθυνση των αναμενόμενων ανέμων. Όταν εντοπιστεί μια ανεμώδης περιοχή – και εφόσον βέβαια έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες μετρήσεις και μελέτες – για την αξιοποίηση του αιολικού της δυναμικού τοποθετούνται μερικές δεκάδες ανεμογεννήτριες, οι οποίες απαρτίζουν ένα "αιολικό πάρκο". Αν και οι ανεμογεννήτριες είναι κυρίως οριζοντίου τύπου κατά τα πρότυπα του Ήρωνα, υπάρχουν και εκείνες με κατακόρυφο άξονα.

Η εγκατάσταση κάθε ανεμογεννήτριας διαρκεί 1 - 3 μέρες. Αρχικά ανυψώνεται ο πύργος και τοποθετείται τμηματικά πάνω στα θεμέλια. Η κατασκευή της θεμελίωσης γίνεται αυστηρά από οπλισμένο σκυρόδεμα, αλλά η ανωδομή μπορεί να είναι και μεταλλική ή σύμμικτη κατασκευή. Στην συνέχεια τοποθετείται η άτρακτος κίνησης στην κορυφή του πύργου. Στη βάση του πύργου συναρμολογείται ο ρότορας ή δρομέας (οριζοντίου άξονα, πάνω στον οποίο είναι προσαρτημένα τα πτερύγια), ο οποίος αποτελεί το κινητό μέρος της ανεμογεννήτριας. Η άτρακτος περιλαμβάνει το σύστημα μετατροπής (γεννήτρια) της μηχανικής ενέργειας σε ηλεκτρική. Στη συνέχεια ο ρότορας ανυψώνεται και συνδέεται στην άτρακτο. Τέλος, γίνονται οι απαραίτητες ηλεκτρικές συνδέσεις που διαμορφώνουν και τις διόδους εξόδου προς το δίκτυο το οποίο θα τροφοδοτεί η ανεμμογεννήτρια.

Συγκεκριμένα, μια τυπική διάταξη συνηθισμένης ανεμογεννήτριας  ισχύος 500 KW περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:

• Διαστάσεις: διάμετρος δρομέα 40 m, ύψος 40 - 50 m.
• Ο δρομέας αποτελείται από δύο ή τρία πτερύγια από ενισχυμένο πολυεστέρα. Τα πτερύγια προσδένονται πάνω σε μια πλήμνη είτε σταθερά, είτε με τη δυνατότητα να περιστρέφονται γύρω από το διαμήκη άξονα τους μεταβάλλοντας το βήμα.
• Το σύστημα μετάδοσης της κίνησης αποτελείται από τον κύριο άξονα, τα έδρανά του και το κιβώτιο πολλαπλασιασμού στροφών, το οποίο προσαρμόζει την ταχύτητα περιστροφής του δρομέα στη σύγχρονη ταχύτητα της ηλεκτρογεννήτριας. Η ταχύτητα περιστροφής παραμένει σταθερή κατά την κανονική λειτουργία της μηχανής.
• Η ηλεκτρική γεννήτρια, σύγχρονη ή επαγωγική με 4 ή 6 πόλους, συνδέεται με την έξοδο του πολλαπλασιαστή μέσω ενός ελαστικού ή υδραυλικού συνδέσμου και μετατρέπει τη μηχανική ενέργεια σε ηλεκτρική. Βρίσκεται πάνω στον πύργο της ανεμογεννήτριας. Υπάρχει και το σύστημα πέδησης προς προστασία της γεννήτριας από αναπάντεχα ισχυρούς ανέμους και το οποίο είναι ένα συνηθισμένο δισκόφρενο που τοποθετείται στον κύριο άξονα ή στον άξονα της γεννήτριας.
• Το λεγόμενο σύστημα προσανατολισμού, αναγκάζει συνεχώς τον άξονα περιστροφής του δρομέα να βρίσκεται παράλληλα με τη διεύθυνση του ανέμου.
• Ο πύργος στηρίζει όλη την παραπάνω ηλεκτρομηχανολογική εγκατάσταση. Σε ανεμμογεννήτριες τέτοιου μεγέθους και τύπου είναι συνήθως σωληνωτός ή δικτυωτός και σπανίως από οπλισμένο σκυρόδεμα.
• Ο ηλεκτρονικός πίνακας και ο πίνακας ελέγχου τοποθετούνται στη βάση του πύργου. Το σύστημα ελέγχου παρακολουθεί, συντονίζει και ελέγχει όλες τις λειτουργίες της ανεμογεννήτριας, φροντίζοντας για την απρόσκοπτη λειτουργία της.

 - Πορεία ανάπτυξης της εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα και διεθνώς

Η εκμετάλλευση της αιολικής ενέργεια γνωρίζει εκρηκτική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Μια εικόνα της ανάπτυξης παγκοσμίως φαίνεται στα παρακάτω σχήματα.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μεγάλη ακτογραμμή και τεράστιο πλήθος νησιών. Ως εκ τούτου, οι ισχυροί άνεμοι που πνέουν κυρίως στις νησιωτικές και παράλιες περιοχές προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στη χώρα. Το εκμεταλλεύσιμο αιολικό δυναμικό εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει το 13,6% του συνόλου των ηλεκτρικών αναγκών της χώρας.
Αν και το προαναφερθέν δυναμικό παραμένει ως επί το πλείστον αναξιοποίητο, ενέργειες για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας έχουν γίνει σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ στο γεγονός αυτό έχει συμβάλλει και η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Α.Π.Ε., η οποία ενθαρρύνει και επιδοτεί επενδύσεις στις ήπιες μορφές ενέργειας. Αλλά και σε εθνική κλίμακα, ο αναπτυξιακός νόμος 3299/04, σε συνδυασμό με το νόμο για της ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 3486/06, παρέχει ισχυρότατα κίνητρα ακόμα και για επενδύσεις μικρής κλίμακας.
Η περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας, αν και έχει μικρότερο αιολικό δυναμικό σε σύγκριση με άλλες περιοχές, διαθέτει ένα ισχυρό ηλεκτρικό δίκτυο και το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ύπαρξη ανεμωδών "νησίδων" (λόφοι, υψώματα κ.λπ. με εκμεταλλεύσιμο αιολικό δυναμικό) την καθιστούν ενδιαφέρουσα για την ανάπτυξη αιολικών πάρκων.

Αιολικά πάρκα υπάρχουν και σε πλήθος νησιών, όπως το Αιολικό Πάρκο Μανολάτη - Ξερολίμπα του Δ.Δ. Διλινάτων Δήμου Αργοστολίου στην Κεφαλλονιά. Στο ίδιο νησί έχει ήδη δρομολογηθεί η δημιουργία δυο ακόμη αιολικών πάρκων, στα πλαίσια του μελλοντικού σχεδιασμού Α.Π.Ε. στον νομό Κεφαλληνίας: το Αιολικό Πάρκο στο όρος Αγία Δυνατή του Δήμου Πυλαρέων και το αντίστοιχο στην θέση Ημεροβίγλι στα διοικητικά όρια των Δήμων Αργοστολίου και Πυλαρέων. Όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των δυο νέων πάρκων, και σε συνδυασμό με το υφιστάμενο, ο Νομός Κεφαλληνίας θα τροφοδοτεί το δίκτυο ηλεκτροδότησης της χώρας με σύνολο 70,8 MW ηλεκτρικής ισχύος από τα αιολικά της πάρκα. Επιπλέον, σε διαδικασία αδειοδότησης βρίσκονται πέντε ακόμη μονάδες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ανάγκες του νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια και σε περίοδο αιχμής (Αύγουστος) ανέρχονται σε 50 MW. Η αντιστοιχία μεταξύ της ισχύος που αποδίδει η Κεφαλλονιά στο δίκτυο και της ισχύος που καταναλώνει είναι εξαιρετικά ενθαρρυντική για την εξάπλωση της αιολικής ενέργειας και σε πολλά ακόμη νησιά της επικράτειας. Όπως φαίνεται και από το παράδειγμα της Κεφαλλονιάς, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα αποτελούν βιώσιμη επένδυση στον τομέα των Α.Π.Ε., πόσο μάλλον όταν το Αιγαίο, λόγω της υψηλότατης ανεμοκίνησης που το διακρίνει όλο σχεδόν τον χρόνο, προσφέρει συγκριτικό πλεονέκτημα - γεγονός που γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτό από τον παρακάτω βαρομετρικό χάρτη. Ως καταλληλότερες περιοχές για δημιουργία θαλάσσιων αιολικών πάρκων είναι οι Κυκλάδες, το Βόρειο Αιγαίο, η Νότια Κρήτη, το Βόρειο Ιόνιο καθώς και το νοτιοανατολικό τμήμα των Δωδεκανήσων.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι στην χώρα μας πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα παράκτια και θαλάσσια αιολικά πάρκα. Σε σχέση με την ξηρά, στη θάλασσα πνέουν εντονότεροι άνεμοι και δεδομένου ότι η παραγόμενη ενέργεια μεταβάλλεται ανάλογα με τον κύβο της ταχύτητας του ανέμου, εκτιμάται ότι κάθε θαλάσσια ανεμογεννήτρια μπορεί να παράξει αρκετή ενέργεια σε έναν χρόνο ώστε να καλύψει τις ανάγκες περίπου 1.500 νοικοκυριών, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει κατά 35.000 τόνους την παραγωγή του διοξειδίου του άνθρακα. Αν συνυπολογιστεί και ο χρόνος ζωής της, που στη θάλασσα είναι μεγαλύτερος κατά 25 χρόνια, προκύπτει η μεγάλη σημασία της εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας για την προστασία του περιβάλλοντος. Περί αυτού του θέματος προέκυψαν χρήσιμα πορίσματα από σχετική μελέτη του Ε.Μ.Π., όπου σημειώθηκε ότι η χώρα μας μπορεί να καλύψει με 500 μεγάλες ανεμογεννήτριες τουλάχιστον το 10% των ενεργειακών αναγκών της, ενώ τα νησιά του Αιγαίου, τα οποία έχουν πολύ υψηλό δυναμικό, εάν διασυνδεθούν με το εθνικό ηλεκτρικό δίκτυο μπορούν να αποτελέσουν αιολικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αντίστοιχους με τους θερμοηλεκτρικούς της ενδοχώρας. Η ορθή χωροθέτηση ενός αιολικού πάρκου εντός θαλάσσης, προϋποθέτει την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών σε μακρινή απόσταση από την ακτογραμμή και σε μικρά βάθη, με διάφορα κριτήρια αλλά βασικότερο όλων προφανώς την οικονομικότητα (κόστος κατασκευής, συντηρήσεως κτλ).
 

Εν τούτοις, η επένδυση πάνω στα αιολικά πάρκα, θαλάσσια και μη, συναντά στην χώρα μας και ορισμένα εμπόδια. Λίγες θαλάσσιες περιοχές πληρούν τις προδιαγραφές, που είναι το μικρό βάθος σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από την ακτή. Η υποδομή του ηλεκτροδοτικού συστήματος είναι εξίσου σοβαρό εμπόδιο. Για παράδειγμα, τα δύο έργα στον Ευβοϊκό και στον Κόλπο της Κύμης, δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα εφόσον αδειοδοτηθούν, καθώς θα συνδεθούν στα υφιστάμενα δίκτυα της Δ.Ε.Η. (σε Αττική και σε Εύβοια αντίστοιχα), τα οποία και έχουν μεγάλη χωρητικότητα όσον αφορά την απορρόφηση επιπλέον ισχύος. Δεν φαίνεται να ισχύει ωστόσο το ίδιο για τα δύο επενδυτικά σχέδια στο Θρακικό, αφού το δίκτυο της Δ.Ε.Η. στη Θράκη θεωρείται γενικώς κορεσμένο - δεν είναι τυχαίο ότι στα γραφεία της Ρ.Α.Ε. εκκρεμούν δεκάδες αιτήσεις για κατασκευή αιολικών πάρκων στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το δίκτυο της Δ.Ε.Η. στη Θράκη δεν μπορεί να "σηκώσει" επιπλέον ισχύ, όχι μόνο από υπεράκτια αιολικά αλλά ούτε από συμβατικά αιολικά πάρκα. Τα επόμενα χρόνια η Δ.Ε.Η. προγραμματίζει σημαντικές επενδύσεις στην περιοχή, με νέες γραμμές των 400 ΚV και αναβάθμιση των υφισταμένων, ωστόσο το πού θα διατεθεί αυτή η επιπλέον χωρητικότητα είναι άγνωστο προς το παρόν. Επίσης, η έλλειψη σοβαρού χωροταξικού σχεδίου έχει ως αποτέλεσμα, αφενός, να μη γνωρίζει κανείς πού μπορεί να κάνει μια τέτοια επένδυση (το ίδιο ισχύει για κάθε μορφής έργο, όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας), αφετέρου, για να εγκριθεί μια περιβαλλοντική μελέτη για υπεράκτια αιολικό πάρκο, πρέπει να γνωμοδοτήσουν ούτε λίγο ούτε πολύ 30 υπηρεσίες. Επενδυτές που έχουν καταθέσει αιτήσεις για τέτοια έργα, λένε ότι για να αδειοδοτηθεί ένα θαλάσσιο αιολικό πάρκο χρειάζεται τουλάχιστον μια διετία - τριετία, ενώ για την κατασκευή του δεν απαιτούνται πάνω από δύο χρόνια. Βλέπουμε ότι ο δυσκίνητος γραφειοκρατικός μηχανισμός του Δημοσίου κάνει κι εδώ το θαύμα του.        

- Μειονεκτήματα και ενδεχόμενες δυσμενείς, περιβαλλοντικές και μη, επιπτώσεις από τα αιολικά πάρκα     Προφανώς η κατασκευή αιολικών πάρκων παρουσιάζει ορισμένα μειονεκτήματα. Το σημαντικότερο ίσως είναι το υψηλό κόστος κατασκευής τους. Κι ενώ ένα αιολικό πάρκο ξηράς είναι ήδη ακριβό, στη θάλασσα η κατασκευή του έργου στοιχίζει κατά 50% περισσότερο, καθώς απαιτούνται μεγάλα κεφάλαια τόσο για την εγκατάστασή και τοποθέτησή του στον βυθό όσο και για την σλυνδεσή του μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου με το ηπειρωτικό ηλεκτροδοτικό σύστημα. Επιπλέον, οι ανεμογεννήτριες πρέπει να είναι ανθεκτικές σε θύελλες, στα πανύψηλα κύματα και στο αλμυρό νερό. Ακριβώς λόγω του κόστους, έχει προβλεφθεί υψηλή τιμή πώλησης του παραγόμενου ρεύματος προς τον Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε., η οποία είναι 93 ευρώ/ΜWh για τα θαλάσσια πάρκα, ενώ όσων αφορά τα ηπειρωτικά αυτή η τιμή είναι 75,82 ευρώ/ΜWh για όσα βρίσκονται στο διασυνδεδεμένο σύστημα και 87,42 ευρώ/ΜWh για όσα βρίσκονται σε νησιά.

Το ουσιαστικότερο πρόβλημα των ανεμογεννητριών είναι ο θόρυβος, αλλά είναι συγχρόνως και το ευκολότερο να ελεγχθεί και να προληφθεί. Στις ανεμογεννήτριες ο εκπεμπόμενος θόρυβος μπορεί να υπαχθεί σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με την προέλευση του: δηλαδή μηχανικός και αεροδυναμικός.

• Ο πρώτος προέρχεται από τα περιστρεφόμενα μηχανικά τμήματα (κιβώτιο ταχυτήτων, ηλεκτρογεννήτρια, έδρανα κλπ.)

• Ο δεύτερος προέρχεται από την περιστροφή των πτερυγίων.

Οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες είναι μηχανές πολύ ήσυχες συγκριτικά με την ισχύ τους, και με συνεχείς βελτιώσεις από τους κατασκευαστές γίνονται όλο και πιο αθόρυβες. Η αντιμετώπιση του θορύβου γίνεται είτε στην πηγή είτε στη διαδρομή του. Οι μηχανικοί θόρυβοι έχουν ελαχιστοποιηθεί με εξαρχής σχεδίαση (γρανάζια πλάγιας οδόντωσης), ή με εσωτερική ηχομονωτική επένδυση στο κέλυφος της κατασκευής. Επίσης ο μηχανικός θόρυβος αντιμετωπίζεται στη διαδρομή του με ηχομονωτικά πετάσματα και αντικραδασμικά πέλματα στήριξης. Αντίστοιχα ο αεροδυναμικός θόρυβος αντιμετωπίζεται με προσεκτική σχεδίαση των πτερυγίων από τους κατασκευαστές, που δίνουν άμεση προτεραιότητα στην ελάττωσή του .

Το επίπεδο του αντιληπτού θορύβου από μία ανεμογεννήτρια σύγχρονων προδιαγραφών σε απόσταση 200 m είναι μικρότερο από αυτό που αντιστοιχεί στο επίπεδο θορύβου περιβάλλοντος μιας μικρής επαρχιακής πόλης και βεβαίως δεν αποτελεί πηγή ενόχλησης. Με δεδομένη δε τη νομοθετημένη απαίτηση να εγκαθίστανται οι ανεμογεννήτριες σε ελάχιστη απόσταση 500 μέτρων από τους οικισμούς, το επίπεδο είναι ακόμη χαμηλότερο και αντιστοιχεί πλέον σε αυτό ενός ήσυχου καθιστικού δωματίου. Επιπλέον, στις ταχύτητες ανέμου που λειτουργούν οι ανεμογεννήτριες ο φυσικός θόρυβος (θόρυβος ανέμου σε δένδρα και θάμνους) υπερκαλύπτει οποιονδήποτε θόρυβο που προέρχεται από τις ίδιες.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και σε συνδυασμό με τη θέση των «οικοπέδων» που συνήθως εγκαθίστανται τα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα για να έχουν καλύτερη απόδοση, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι τα αιολικά πάρκα δεν προκαλούν ούτε αύξηση της υπάρχουσας στάθμης θορύβου εκτός των ορίων τους και ακόμη περισσότερο σε κατοικημένες περιοχές, αλλά ούτε και έκθεση ανθρώπων σε υψηλή στάθμη θορύβου.

Ο πιο εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος για να πεισθεί κανείς για το ζήτημα του θορύβου είναι μια επίσκεψη σε ένα αιολικό πάρκο μια μέρα που οι ανεμογεννήτριες βρίσκονται σε κανονική λειτουργία.

Σχετική ανησυχία υπάρχει για την πρόκληση από τις γεννήτριες ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών. Η ανησυχία αυτή συνήθως αναφέρεται αφενός σε προβλήματα που προκαλούν οι ανεμογεννήτριες λόγω της θέσης τους σε σχέση με ήδη υπάρχοντες σταθμούς τηλεόρασης ή ραδιόφωνου και αφετέρου σε πιθανές ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές από τις ίδιες.

Είναι γεγονός ότι , η διάδοση των εκπομπών στις συχνότητες της τηλεόρασης ή και του ραδιοφώνου (κυρίως στις συχνότητες εκπομπών FM) επηρεάζεται από εμπόδια που παρεμβάλλονται μεταξύ πομπού και δέκτη. Το κυριότερο πρόβλημα από τις ανεμογεννήτριες προέρχεται από τα κινούμενα πτερύγια που μπορούν να προκαλέσουν αυξομείωση σήματος λόγω αντανακλάσεων. Αυτό ήταν πολύ εντονότερο στην πρώτη γενιά ανεμογεννητριών που έφερε μεταλλικά πτερύγια. Τα πτερύγια των συγχρόνων ανεμογεννητριών κατασκευάζονται αποκλειστικά από συνθετικά υλικά, τα οποία έχουν ελάχιστη επίπτωση στη μετάδοση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.        

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει την προώθηση αδειοδότησης ενός αιολικού πάρκου μόνον εφόσον τηρούνται κάποιες ελάχιστες αποστάσεις από τηλεπικοινωνιακούς ή ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς. Οποιαδήποτε πιθανά προβλήματα παρεμβολών μπορούν να προληφθούν με σωστό σχεδιασμό και χωροθέτηση ή να διορθωθούν με μικρό σχετικά κόστος από τον κατασκευαστή του πάρκου με μια σειρά απλών τεχνικών μέτρων, όπως π.χ. η εγκατάσταση επιπλέον αναμεταδοτών. Σε σχέση με την συμβατότητα και τις παρεμβολές στις τηλεπικοινωνίες, αξίζει να αναφερθεί ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι πύργοι των ανεμογεννητριών όχι μόνον δεν δημιουργούν εμπόδια, αλλά χρησιμοποιούνται ήδη για την εγκατάσταση κεραιών προς διευκόλυνση υπηρεσιών επικοινωνιών, όπως η κινητή τηλεφωνία!

Όσον αφορά τις εκπεμπόμενες ακτινοβολίες, όπως φαίνεται και από την περιγραφή των τμημάτων της ανεμογεννήτριας, τα μόνα υποσυστήματα που θα μπορούσαμε να πούμε ότι «εκπέμπουν» ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλού επιπέδου, είναι η ηλεκτρογεννήτρια και ο μετασχηματιστής μέσης τάσης. Το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της ηλεκτρογεννήτριας είναι εξαιρετικά ασθενές και περιορίζεται σε μια πολύ μικρή απόσταση γύρω από το κέλυφος της που είναι τοποθετημένο τουλάχιστον 40 - 50 m πάνω από το έδαφος. Για το λόγο αυτό δεν υφίσταται πραγματικό θέμα έκθεσης στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ούτε καν στη βάση της ανεμογεννήτριας. Ο μετασχηματιστής, πάλι, περιβάλλεται πάντα από περίφραξη ασφαλείας ή είναι κλεισμένος σε μεταλλικό υπόστεγο. Η περίφραξη είναι τοποθετημένη σε τέτοια απόσταση που το επίπεδο της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας είναι αμελητέο. Μπορούμε λοιπόν να ισχυριστούμε με βεβαιότητα, ότι αυτά που ακούγονται για εκπομπή ραδιενέργειας η ακτινοβολιών άλλου τύπου από τις ανεμογεννήτριες δεν ευσταθούν.

Μεγάλο θέμα έχει εγερθεί και για το κατά πόσο οι ανεμογεννήτριες παρενοχλούν γεωργικές ή κτηνοτροφικές δραστηριότητες μιας περιοχής. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα αιολικά πάρκα επιβαρύνουν τη γεωργία ή την κτηνοτροφία. Δεδομένου ότι περίπου το 99% της γης που φιλοξενεί ένα αιολικό πάρκο είναι διαθέσιμο για άλλες χρήσεις, μπορούμε να κατανοήσουμε ότι οι αγροτικές δραστηριότητες μπορούν να συνεχίζονται και μετά την εγκατάσταση του. Οι συνήθεις θέσεις αιολικών πάρκων είναι σε ορεινές περιοχές με θαμνώδη βλάστηση ακριβώς λόγω των υψηλών ταχυτήτων του ανέμου που ευνοούν την εγκατάσταση του. Σε αυτές τις περιοχές, η χρήση γης είναι κυρίως για βοσκή αιγοπροβάτων οι οποία μπορεί να συνεχισθεί χωρίς κανένα πρόβλημα και μετά την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου. Χαρακτηριστικά, σε μερικά αιολικά πάρκα έχει παρατηρηθεί ότι οι ανεμογεννήτριες γίνονται πόλος έλξης αιγοπροβάτων που επωφελούνται από τη δροσιά της σκιάς που προσφέρουν οι πύργοι τους!      

Τέλος, καταγγελίες που έχουν γίνει από ενώσεις κυνηγών και ορνιθολόγων σχετικά με τις επιπτώσεις των αιολικών πάρκων στον πληθυσμό των άγριων πουλιών της εκάστοτε περιοχής, καταγγελίες μάλιστα τόσο σφοδρές που έχουν οδηγήσει ανά περιπτώσεις ακόμα και στο πάγωμα σχετικής αδειοδότησης περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη αιτία, είναι ως επί το πλείστον αβάσιμες. Τα πουλιά καθώς πετούν μερικές φορές συγκρούονται με κτίρια και άλλες σταθερές κατασκευές. Οι ανεμογεννήτριες όμως δεν προκαλούν ιδιαίτερο πρόβλημα όπως έχει φανεί από μελέτες που έχουν γίνει σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Δανία και η Αγγλία. Συγκεκριμένα, υπολογίσθηκε ότι στον συνολικό αριθμό πουλιών που σκοτώνονται ετησίως, μόνον 20 θάνατοι οφείλονται σε ανεμογεννήτριες (για εγκατεστημένη ισχύ 1000 MW), ενώ αντίστοιχα 1.500 θάνατοι οφείλονται στους κυνηγούς και 2.000 σε πρόσκρουση με οχήματα και τις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (καθότι είναι σχεδόν αόρατες για τα πουλιά). Ασφαλώς, βέβαια, το θέμα της προστασίας του πληθυσμού των πουλιών σε ευαίσθητες οικολογικά και προστατευόμενες περιοχές πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη φάση σχεδιασμού και χωροθέτησης του αιολικού πάρκου.

- Συνοψίζοντας: στάθμιση πλεονεκτημάτων - μειονεκτημάτων και μελλοντικές εξελίξεις  

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε, ότι οι οποιεσδήποτε επιπτώσεις από τις ανεμογεννήτριες, αφενός είναι άμεσα «ορατές» και αφετέρου είναι δυνατόν να ελαχιστοποιηθούν με σωστή αντιμετώπιση και προσχεδιασμό. Αντίθετα, οι επιπτώσεις της θερμικής ή πυρηνικής παραγωγής ενέργειας αργούν να φανούν, είναι μακροπρόθεσμες και όση προσπάθεια και κόστος να δαπανηθούν είναι αδύνατον να ελαχιστοποιηθούν. Εν τέλει θα πρέπει να αποφασίσουμε ότι εφόσον πρέπει να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια, είναι σίγουρα προτιμότερο να την παράγουμε με τρόπο που να έχει την μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για το περιβάλλον. Από τεχνολογική και οικονομική πλευρά, η πιο ώριμη μορφή ανανεώσιμης και «καθαρής» ενέργειας είναι σήμερα η αιολική. Αυτή μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην αποτροπή των κλιματικών αλλαγών προσφέροντας συγχρόνως ποίκιλα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.        

Read more...

Δειλινό στην Αβάνα

Κάποια στιγμή θα την κάνω. Όχι για πάντα, αυτό είναι σίγουρο - θα αφήσω εγώ για πάντα την Θεσσαλονίκη; Αποκλείεται... την αγαπάω υπερβολικά για να διαπράξω τέτοιο έγκλημα. Απλά μετά την σχολή έχω ήδη βάλει στόχο για μεταπτυχιακό στην Βαρκελώνη. Και καλά κοροϊδεύω τον εαυτό μου ότι εκεί βρίσκεται το καλύτερο πρόγραμμα πάνω στην πράσινη/ενεργειακή/βιώσιμη ανάπτυξη και την βιοκλιματική αντιμετώπιση των κτιριακών δομών... πράγμα που δεν ισχύει, μια και τα πληρέστερα θεωρούνται εκείνα που διδάσκονται στα Πολυτεχνεία της Βουδαπέστης και του Debrecen. Αλλά αν και οι μαγυάρικες αυτές πόλεις είναι πανέμορφες, όπως και γενικά η Ουγγαρία, εν τούτοις η κοιτίδα των Καταλανών μου αρέσει, έτσι όπως την σκέφτομαι τουλάχιστον, πιο πολύ. Είναι που έχω και μια αδυναμία στην ισπανική γλώσσα και κουλτούρα γενικά... χώρια που άμα δω την Sagrada Familia από κοντά παίζει να πάθω αναφυλακτικό σοκ και μετά να μην μπορούν να με συνεφέρουν η Megan Fox και η Eva Mendes μαζί.
Μετά το μεταπτυχιακό και μέχρι να εξαντληθεί πλήρως η περίοδος της αναβολής μου, οπότε θα χρειαστεί ούτως ή άλλως να επιστρέψω για να τελειώνω με την θητεία μου, σκέφτομαι για κανένα χρόνο να γυρίσω την Ευρώπη κι έπειτα την Λατινική Αμερική. Α, η Λατινική Αμερική! Κούβα, Αργεντινή, Μεξικό, Ουρουγουάη, Χιλή, Βραζιλία... Havana, Buenos Aires, Montevideo, Rio De Janeiro...
Βέβαια είναι γεγονός ότι θα'ναι αδύνατον να πραγματοποιήσω όλα τα παραπάνω, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και με ένα όσο να'ναι περιορισμένο budget, αλλά το έχω οπωσδήποτε στο μυαλό μου. Μέχρι τότε όμως, μου αρκεί να παίρνω ερεθίσματα από ανθρώπους, γλώσσες, προφορές, εδέσματα και κυρίως από την μουσική παράδοση των εκάτοτε χωρών.
Αυτό που θα μοιραστώ μαζί σας είναι το υπέροχο από κάθε άποψη κομμάτι "Chan Chan" του αρχετυπικού κουβανέζικου group Buena Vista Social Club, ενός φαινομένου που ξεκίνησε την δεκαετία του '40 ως μια λέσχη φίλων της μουσικής και μετεξελίχθηκε σε ένα πολυπληθές και πολυτάλαντο συγκρότημα, που παραδόξως, πέρα από τις ξεχωριστές δουλειές των μελών του (όπως των βιρτουόζων κιθαριστών Eliades Ochoa και Compay "Secundo" Muñoz που κυκλοφόρησαν τα "Sublime illusion" και "Mi sueño" αντίστοιχα), κυκλοφόρησε ως ενιαία μπάντα μόνο ένα - και ομώνυμο - album! Ένα album πάντως που εδώ και δεκαετίες βρίσκεται στην κορυφή της ethnic jazz, με τον τόσο νοσταλγικό και συνάμα ερωτικό του ήχο. Σας αφιερώνω το κομμάτι με το οποίο ανοίγει.

De Alto Cedro voy para Marcane.
Llego a Cueto, voy para al Mayari.

El cario que te tengo,

no te lo puedo negar.
Se me sale la babita,

yo no lo puedo evitar.

Cuando Juanita y Chan Chan,

en el mar cernan arena,

como sacuda el jibe,

a Chan Chan le daba pena.

Limpia el camino de paja,

que yo me quiero sentar.
En aqul tronco que veo,

y as no puedo llegar...

De Alto Cedro voy para Marcane.
Llego a Cueto voy para al Mayari.

(Ακολουθεί χονδροειδής μετάφραση στα ελληνικά. Παρακαλώ για την επιείκεια όσων είναι καλύτεροι γνώστες της ισπανικής από εμένα, εγώ είμαι ακόμα σε νηπιακό στάδιο).

Έρχομαι από το Alto Cedro και πάω στο Marcane.

Φτάνω στο Cueto και κατευθύνομαι στο Mayari.

Την αγάπη που αισθάνομαι για εσένα,

δεν μπορώ να την αρνηθώ.

Σαλιαρίζω όλη την ώρα,

δεν μπορώ να κάνω και αλλιώς.

Όταν η Juanita και η Chan Chan

έπαιζαν οι δυό τους με την άμμο στην παραλία,

πόσο η Chan Chan λίκνιζε το κωλαράκι της,

και πόσο την διέγειρε αυτό.

Καθαρίστε το μονοπάτι από τα ξερόφυλλα των ζαχαροκάλαμων,

θέλω να κάτσω να ξαποστάσω.

Θέλω να ξεκουραστώ σε εκείνη εκεί την καρότσα,

αλλιώς δεν με βλέπω να τα βγάζω πέρα...

Έρχομαι από το Alto Cedro και πάω στο Marcane.

Φτάνω στο Cueto και κατευθύνομαι στο Mayari.

Βέβαια οι στίχοι χάνουν από την ελλειπέστατη μετάφραση (πάντως, όσων αφορά εκείνο το "κωλαράκι", ήταν πράγματι η καλύτερη δυνατή απόδοση που μπορούσα να κάνω), αλλά και πάλι το νόημα είναι εμφανές. Όλα γίνονται για ένα πιπίνι!

Buenas tardes και φιλιά. Τα λέμε πάλι συντόμως...

Read more...

Ανάσα στο κλίμα της τρομολαγνείας

Αυτές οι μέρες μου θυμίζουν δυσάρεστα εκείνες του 2002. Τότε, που οι Αρχές είχαν συλλάβει έναν ύποπτο τραυματισμένο αγιογράφο ονόματι Σάββα Ξηρό - μια σύλληψη που ξεδίπλωσε το γαϊτανάκι για την εξάρθρωση της "17 Νοέμβρη". Μια οργάνωση, επαναστατική όπως δήλωναν τα μέλη της, τρομοκρατική όπως δήλωνε το κράτος, δολοφονική όπως συνεπαγόταν από τα αποτελέσματα των πράξεών της. Γιατί όποια δικαιολογία και να προσέδιδε η υπαρκτή ιδεολογία, όποιο άλλοθι και να προέκυπτε από την οικτρή πολιτική και κοινωνική πορεία της Ελλάδας πριν και μετά την Μεταπολίτευση, όση οργή και να δημιουργούσε ο αδυσώπητος μηχανισμός που κατακρεουργούσε στα γρανάζια του κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας, το μόνο σίγουρο είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί έβαψαν τα χέρια τους με πολύ αίμα. Αναίτια, αδυσώπητα, ανελέητα. Μπορεί να ήταν ιδεολόγοι, αλλά ήταν και δολοφόνοι. Και το να είναι κάποιος δολοφόνος αφαιρεί αυτόματα οποιονδήποτε αέρα πολιτικής δράσης θέλει να προσδώσει στα πεπραγμένα του, κατεβάζοντάς τον στο επίπεδο ενός στυγνού εγκληματία. Μην ξεχνάμε ότι και οι δικτάτορες αντίστοιχα, όπου και όποτε αυτοί εμφανίστηκαν (όπως και στην χώρα μας), έβγαιναν πάντα με τον αέρα του πολιτικού ανανεωτή. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι όλοι ανεξαιρέτως κατέλαβαν την εξουσία με πουστιά και αυτά που έκαναν κατά την διάρκεια των "θητειών" τους επιβεβαίωσαν ότι δεν ήταν παρά μπάσταρδοι βασανιστές.

Τί γίνεται λοιπόν τις τελευταίες εβδομάδες; Η πλήρης εξάρθρωση του "Επαναστατικού Αγώνα" είναι προ των πυλών. Δίπλα στα ονόματα των αδελφών Ξηρού, του Κουφοντίνα, του Γιωτόπουλου, θα προστεθούν και προσθέτονται ήδη άλλα. Δάσκαλοι, μηχανικοί, επιστήμονες, εργάτες, άνεργοι... Από όλα έχει ο μπαχτσές. Μια ματιά στις ειδήσεις (όχι τόσο σε αυτές της τηλεόρασης, όσο στις πολύ πιο αμερόληπτες και άμεσες του διαδικτύου) και μπορεί ο καθένας να πληροφορηθεί για τις τελευταίες εξελίξεις.

Είναι παράξενο, αλλά εγώ ειδικά αυτές τις μέρες δεν αισθάνομαι καθόλου ασφαλής. Θα έπρεπε; Δεν θα έπρεπε; Δεν ξέρω. Ίσως είναι απλά το ότι όταν συλλαμβάνονται άτομα και στοχοποιούνται πρόσωπα, το κλίμα του φόβου, της τρομοκρατίας, της τρομολαγνείας, διογκώνεται. Όσο συμβαίνουν βομβιστικές και άλλες επιθέσεις και γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό είτε από τα τραγικά τους αποτελέσματα είτε από προκυρήξεις με τις οποίες παίρνει την ευθύνη της πράξης η μία ή η άλλη οργάνωση, ο κόσμος φοβάται μεν, αλλά δεν νιώθει πλήρως τον κίνδυνο, όχι σε όλη του την έκταση. Όσο ό,τι συμβαίνει, συμβαίνει σε άλλους, αλλού, όλοι νιώθουν ανακούφιση και μια μικρή κι ελαφρώς χαιρέκακη αδιαφορία. Αφού δεν συνέβη σε εμάς, ποιός νοιάζεται; Κρίμα ο νεκρός πρέσβης, κρίμα ο άνδρας που έχασε τα χέρια του από πρόωρη έκρηξη, κρίμα το κοριτσάκι που έχασε το φως του από τα θραύσματα της βόμβας, κρίμα, κρίμα, κρίμα - αλλά στην ουσία δεν μας καίγεται καρφάκι. Όχι μέχρι να σκάσει κάτι μπροστά στην πόρτα μας. Τώρα όμως είναι αλλιώς. Τώρα ξέρουμε. Τώρα βλέπουμε. Ξέρουμε ότι αυτός και αυτή έκαναν ό,τι έκαναν. Άνθρωποι καθημερινοί, που ίσως και να τους έχουμε πετύχει κάπου, στον δρόμο, στο ψιλικατζίδικο, στην τάξη, στο μπαράκι. Είναι τρέλα. Και πραγματικά, όλο αυτό το σκηνικό συντελεί όχι στο να ανακουφίζεται ο κόσμος, όχι στο να αισθάνεται ασφάλεια από τις εκάστοτε συλλήψεις, αλλά στο να βλέπει πλέον με μισό μάτι τον διπλανό του.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνουν οι συλλήψεις. Προς Θεού. Απλά η προσέγγιση του όλου θέματος από τα Μ.Μ.Ε., τις εφημερίδες, την κοινή γνώμη, το διαδίκτυο, πρέπει να αλλάξει. Δεν πρέπει να δοθεί τόπος στους σπόρους του φόβου για να ανθίσουν. Ας μην επαναληφθούν πάλι οι μέρες του 2002 - 03... Φανταστείτε, εγώ ήμουν τότε 14, με μυαλό μόνο για τα κορίτσια και την Barca (καλά, και τώρα μόνο αυτά σκέφτομαι, αλλά τέλος πάντων), αλλά και πάλι το κύμα της τρομολαγνείας  τόσων μηνών με είχε αγγίξει με τέτοιο τρόπο που το θυμάμαι ακόμη - ζωντανά και ζοφερά. Ας μην γίνει πάλι το ίδιο... Μας φτάνει η οικονομική κρίση, η καταστροφή των ελαχίστων πλέον δασών μας, η απύθμενη βρωμιά της πολιτικής μας σκηνής που βγαίνει τώρα στην φόρα και ίσως όχι στην πλήρη της έκταση, ας μην γαρνιριστούν όλα αυτά και με το μίσος και τον φόβο για τον συνάνθρωπο και συμπολίτη μας. Ας μην γίνουμε Η.Π.Α., που εδώ και τόσα χρόνια οποιοσδήποτε είναι σχιστομάτης, μελαψός, μουσουλμάνος, στιγματίζεται ως ύποπτος και ως πιθανός τρομοκράτης. Μας φτάνουν ήδη τα ντόπια κρούσματα που περιλαμβάνουν άδικες κατηγορίες εναντίον "μαλλιάδων", "μουσάτων", "τζιβάτων", "άπλυτων" και "τύπων που φοράνε πράσινα starάκια" - ας μην γενικοποιηθεί αυτή η κατάσταση σε σημείο μισανθρωπιάς.

Ίσως η λύση να είναι απλούστερη από ό,τι φαίνεται. Ένα χαμόγελο. Ένα γέλιο. Η σάτυρα. Ακόμα και η κάπως πιο χοντροκομμένη πλάκα. Πράγματα χωρίς κόστος, καθημερινά, που δεν προσφέρουν διέξοδο από την κατάσταση καθ'αυτή αλλά αποτελούν ιδανική, αν μη τι άλλο, εκτόνωση στην ψυχολογική πίεση. Και αν όλα αυτά συνδυάζονται με οξυδερκή κριτική, ακόμα καλύτερα...

Στα πλαίσια αυτού του κλίματος, ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω video που παρακολουθεί τις περιπέτειες των "Everything is OK", μιας ομάδας Άγγλων ακτιβιστών. Δεν θα χάσετε.

Αν μη τι άλλο, πράξεις σαν και αυτές μπορούν να λειτουργήσουν όχι μόνο ως έμπνευση για να δούμε κάποια πράγματα καθαρότερα, διαυγέστερα, ειλικρινέστερα, αλλά ταυτόχρονα και σαν έναυσμα για να κοιτάξουμε το σύστημα στα μάτια και κόντρα σε ό,τι προσπαθεί να μας πασάρει, είτε αυτό είναι φόβος ενάντια σε καταστάσεις και ανθρώπινα ερείπια που το ίδιο δημιούργησε, είτε η σκιά του φόβου και της αμφιβολίας που πασχίζει να ρίξει πάνω στις ψυχές μας, να το φτύσουμε στα μούτρα και να φωνάξουμε με μια φωνή:

ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΓΑΜΗΣΟΥ. ΔΕΝ ΘΑ ΜΟΥ ΠΕΙΣ ΕΣΥ ΤΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΩ, ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΚΑΙ ΤΙ ΝΑ ΠΩ.

Read more...

Οι "πράσινες" πόλεις και γειτονιές που δείχνουν τον δρόμο για το μέλλον

Ο χρόνος έχει δείξει ότι οι συλλογικές δραστηριότητες και διαδικασίες μένουν συχνά χωρίς αποτέλεσμα και χάνονται πολλάκις σε ασυμφωνίες, αντιπαραθέσεις και αντικρουόμενα συμφέροντα. Όσων αφορά το περιβάλλον, τρανό παράδειγμα τέτοιου fail αποτελεί η πρόσφατη Σύνοδος της Κοπεγχάγης, που παρά τις όσες τυμπανοκρουσίες με τις οποίες είχε αναγγελθεί και τις όσες αράδες κειμένου είχαν γραφεί για αυτήν (ουπς, με πιάσατε!), δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα (για να είμαστε ακριβέστεροι, έφερε σχεδόν μηδενικά αποτελέσματα).

Το καλό είναι ότι ότι αυτά που δεν γίνονται εφικτά μέσω της μίας οδού, μπορούν να γίνουν μέσω κάποιας άλλης. Έτσι λοιπόν, ό,τι πιθανώς απέτυχε να καταφέρει η πρόσφατη Σύνοδος, επετεύχθη και συνεχίζει να επιτυγχάνεται από κοινότητες και οραματιστές ανά όλο τον κόσμο. Κατορθώνουν δηλαδή να κάνουν πράξη αυτά που ειδάλλως θα έμεναν απλά "ευχολόγια", δημιουργώντας γειτονιές και πόλεις που σέβονται την φύση, αξιοποιούν στο μέγιστο τις υπάρχουσες δυνατότητες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δεν ρυπαίνουν αλλά ανακυκλώνουν και αφήνουν ελεύθερους, πράσινους χώρους για τους κατοίκους (όπως πάρκα, χώρους αναψυχής, αλσύλια), παρέχοντάς τους έτσι υψηλό βιοτικό επίπεδο.

Στην Ελλάδα τα μόνα, μέχρι στιγμής, εξέχοντα παραδείγματα τέτοιων "πράσινων" πόλεων και περιαστικών περιοχών συναντιούνται κυρίως στην Κατερίνη και τα Τρίκαλα. Ωστόσο, οι περιπτώσεις στην υπόλοιπη υφήλιο, όπως μεταξύ άλλων και αυτές που αναφέρονται παρακάτω, είναι αρκετές και συναντιούνται κυρίως στην βόρεια Ευρώπη, τις Η.Π.Α. ή ακόμα και την Μέση Ανατολή.

- Freiburg im Breisgau, Γερμανία

Με τις δύο προεκτάσεις της, το Vauban και το Rieselfeld, η πόλη Freiburg im Breisgau (η "ελεύθερη πόλη") που βρίσκεται στο Baden - Württemberg της νοτιοδυτικής Γερμανίας είναι από τις πρωτοπόρους της πράσινης ανάπτυξης στην Ευρώπη. Η πόλη που χτίστηκε ξανά και σχεδόν εξ ολοκλήρου μετά τις καταστροφές που υπέστη κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, διαθέτει σωστό αστικό και πολεοδομικό σχεδιασμό ακτινικού τύπου, με προέκταση από το ιστορικό κέντρο προς τα έξω (ομοιάζει αρκετά με τον σχεδιασμό του Παρισιού) κι ένα εκτεταμένο δίκτυο αστικών συγκοινωνιών.

Η ανάπτυξη των δύο προαστίων ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του '90 με στόχο την δημιουργία καλύτερων συνοικιών για τις οικογένειες και την μικρότερη δυνατή κατανάλωση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ειδική μέριμνα δόθηκε στο τελευταίο σε συνάρτηση με τις κατοικίες, αφού εκατοντάδες κτίρια σχεδιάστηκαν σύμφωνα με τα standards του Passivhaus για τις ελάχιστα ενεργοβόρες εγκαταστάσεις. Άλλα κτίρια ζεσταίνονται από συνδυαστικούς σταθμούς θέρμανσης - ενέργειας που καίνε ξύλο (με εντυπωσιακή σχέση απόδοσης - ποσότητας καυσίμου), ενώ υπάρχουν κι εκείνα που κάνουν χρήση φωτοβολταϊκών κυττάρων και ηλιακών συσσωρευτών.

Ίσως το καλύτερο παράδειγμα ενεργειακής αυτοδυναμίας που συναντάται στην πόλη αυτή είναι το Solar Settlement στο Vauban, ένα δίκτυο κτιρίων που ανήκει ενεργειακά στην κατηγορία 59 PlusEnergy. Είναι το πρώτο παγκοσμίως (και από τα ελάχιστα μέχρι στιγμής) εκτεταμένο κτιριακό σύμπλεγμα στο οποίο όλα τα σπίτια παράγουν θετικό ενεργειακό ισοζύγιο! Το ενεργειακό πλεόνασμα πωλείται έπειτα στο ηλεκτρικό δίκτυο της πόλης προς όφελος των κατοίκων.

Στο ιστορικό κέντρο τα αυτοκίνητα είναι ανεπιθύμητα και δίνεται προτεραιότητα στους πεζούς και τους ποδηλάτες, ενώ οι χώροι για στάθμευση είναι είτε απόκεντροι είτε υπόγειοι. Οι πράσινοι χώροι είναι εκτεταμένοι και τα καταστήματα καταλαμβάνουν μικρή σχετικά έκταση.

- Hammarby Sjöstad, Στοκχόλμη, Σουηδία

Το Hammarby, προάστιο της Στοκχόλμης και χτισμένο και από τις δύο μεριές της ομώνυμης λίμνης, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση πράσινης γειτονιάς, που έχει αναπτύξει ένα πρωτοποριακό σύστημα διαχείρισης των απορριμάτων.

Η μεταμόρφωσή του από υποβαθμισμένη βιομηχανική ζώνη σε συνοικία - πρότυπο ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '90 με την προοπτική της φιλοξενίας από την Σουηδία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Παρ'όλο που οι Αγώνες έγιναν τελικά, και με μεγάλη επιτυχία, στην χώρα μας, τα έργα στο προοριζόμενο για ολυμπιακό χωριό Hammarby δεν σταμάτησαν.

Σήμερα το προάστιο έχει λύσει το πρόβλημα της αποκομιδής και διαχείρισης απορριμάτων με ένα σύστημα που μοιάζει με τεράστια ηλεκτρική σκούπα, η οποία καθαρίζει τα σκουπίδια από όλη την πόλη. Συγκεκριμένα, κάθε διαμέρισμα έχει ειδικές υποδοχές για τα διαφορετικά είδη απορριμάτων, τα οποία απορροφώνται από υπόγειες σωληνώσεις και μεταφέρονται σε κοντινές μονάδες επεξεργασίας. Τα εύφλεκτα απορρίματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού, το χαρτί ανακυκλώνεται και τα οργανικά σκουπίδια κομποστοποιούνται προς παραγωγή βιομάζας. Ταυτόχρονα, αξιοποιούνται τα λύματα των αποχετεύσεων για την παραγωγή βιοαερίου. Περίπου χίλια διαμερίσματα χρησιμοποιούν σόμπες καύσης βιοαερίου, το οποίο κινεί επίσης τα Μ.Μ.Μ. της περιοχής.

Οι κάτοικοι αποθαρρύνονται από το να μετακινούνται με αυτοκίνητο και πολλοί εξ αυτών είναι μέλη ενός συλλόγου που διαθέτει έναν στόλο από 25 αυτοκίνητα, διαθέσιμα επί πληρωμή στους ενδιαφερόμενους.

Στόχος είναι στο Hammarby να καταναλώνεται ανά οικογένεια 50% λιγότερη ενέργεια και 50% λιγότερο νερό από ότι σε ένα συνηθισμένο (και ήδη οικονομικό σε κατανάλωση πόρων) νοικοκυριό στην Σουηδία. Υπολογίζεται ότι το 2015, θεωρητικό έτος ολοκλήρωσης των παραπάνω έργων, 35.000 άνθρωποι θα ζουν και θα εργάζονται στην περιοχή, όπου θα έχουν κατασκευαστεί 10.000 οικολογικά διαμερίσματα που θα αποτελούν μέρη κτιρίων με αυξημένη θερμοηχομόνωση, ηλιακούς συλλέκτες και φυτεμένα δώματα.

- Treasure Island, San Francisco, Καλιφόρνια, Η.Π.Α.

Το Treasure Island, ένα τεχνητό νησί σε μια ιδιαίτερα σεισμογενή περιοχή που χρησίμευε κάποτε ως ναυτική βάση, φιλοδοξεί να γίνει μία από τις κορυφαίες "πράσινες" πόλεις των Η.Π.Α. Στόχος είναι να μετατραπεί σε μια αστική "όαση", ένα "πράσινο" εργαστήριο ανάπτυξης για τους 13.500 κατοίκους του, εν μέσω του καλιφορνέζικου χάους - μια προσπάθεια που γίνεται και σε άλλες περιοχές της βόρειας Αμερικής, όπως το Portland του Oregon το οποίο, αν και είναι η κοιτίδα παραγωγής του ομώνυμου τσιμέντου Portland, θεωρείται εν τούτοις παράδεισος για τους ποδηλάτες.

Μέχρι το 2020, στέγες συνολικής έκτασης άνω των 92 στρεμμάτων θα καλυφθούν με ηλιακά panels που θα παράγουν περίπου 30 εκατομμύρια κιλοβατώρες ενέργειας ανά έτος. Έχει προταθεί επίσης η δημιουργία ενός ανοιχτού χώρου, εμβαδού 890 στρεμμάτων περίπου, όπου θα φυτευτούν διάφορα είδη φυτών που θα συμβάλλουν στην μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ακόμα, θα σχεδιαστεί μια εκτεταμένη φάρμα, 1,6 χλμ. από το κέντρο της πόλης, ώστε να μειωθεί το κόστος με το οποίο θα επιβαρύνονται οι κάτοικοι του νησιού, καθώς ένα μεγάλο μέρος των προς κατανάλωση αγαθών δεν θα χρειάζεται πλέον να μεταφερθεί από μακρινές αποστάσεις.

Ύστερα από μελέτη των καιρικών συνθηκών, προβλέπεται ακόμη κι επανασχεδιασμός του προσανατολισμού των δρόμων. Αυτό θα έχει ως επίπτωση αφενός τον σωστό ηλιασμό, φωτισμό και αερισμό των μέχρι στιγμής πνιγμένων από τα εκατέρωθεν ψηλά κτίρια οδών, με παράλληλη ικανοποιητική απορροή και παροχέτευση των νερών της βροχής και γενικά των όμβριων κατακρημνίσεων, και αφετέρου θα εξαλειφθεί η ανάγκη για χρήση αυτοκινήτων, αφού όλες οι ανάγκες των πολιτών θα είναι δυνατόν να καλυφθούν με τα πόδια μέσα σε ένα τέταρτο της ώρας το πολύ.

Κτίρια 40+ και 60+ ορόφων θα σχεδιαστούν με αυτοδύναμες εγκαταστάσεις ενέργειας και κυματοθραύστες νέου τύπου, συνδεδεμένοι με γεννήτριες, θα εκμεταλλεύονται την κινητική ενέργεια των κυμάτων του Ειρηνικού (η Καλιφόρνια βρίσκεται στα δυτικά παράλια των Η.Π.Α., αντιδιαμετρικά σχεδόν από το Μαϊάμι).

- Masdar, Abu Dabi, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Μια πόλη με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, χωρίς αυτοκίνητα, χωρίς απορρίματα και 100% ανανεώσιμη ενέργεια. Αυτό είναι το όραμα των πάμπλουτων μεγιστάνων του Abu Dabi, της πρωτεύουσας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, οι οποίοι φιλοδοξούν να δημιουργήσουν την "Silicon Valley" της καθαρής και ανανεώσιμης ενέργειας, μια πόλη που θα λειτουργεί παράλληλα και ως κέντρο έρευνας και ανάπτυξης της τεχνολογίας. Επιπλέον, στον σχεδιασμό και την υλοποίησή της θα δουλέψει μια στρατιά φημισμένων αρχιτεκτόνων, με εξέχουσα την φυσιογνωμία του Sir Norman Foster.

Η δρομολόγηση της δημιουργίας της προήλθε μετά από πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Abu Dabi σε συνεργασία με την Mubadala Development Company κι έχει ήδη ξεκινήσει, με στόχο να ολοκληρωθεί το 2016 σε επτά φάσεις. Το τελικό κόστος υπολογίζεται στα 22 δισ. δολάρια και ο αριθμός των κατοίκων στους 50.000.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά σχέδια είναι οι γιγαντιαίες "ομπρέλες" πάνω από την πόλη που θα λειτουργούν σαν "ηλιοτρόπια". Κατά την διάρκεια της ημέρας θα προσφέρουν σκιά, θα αποθηκεύουν ηλιακή ενέργεια και το βράδυ θα απελευθερώνουν θερμότητα.

Οι προσόψεις των κτιρίων, παράλληλα, θα είναι κατασκευασμένες με γωνίες ώστε να αξιοποιείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η ηλιακή ακτινοβολία (λόγω ανάκλασης και/ή διάχυσης της ακτινοβολίας μέσω των γωνιών), ενώ τα συνθετικά υλικά στις επιφάνειες των τοίχων θα ανταποκρίνονται στις αλλαγές της θερμοκρασίας, μεταβάλλοντας την μοριακή τους δομή και άρα την θερμοχωρητικότητά τους. Προβλέπεται ακόμα διαδραστικός φωτισμός ανάλογα με τον τρόπο κίνησης των πεζών αλλά και τον τρόπο που χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα.

- Todmorden, Yorkshire, Μ. Βρετανία

Η μικρή αυτή αγγλική πόλη των 15.000 κατοίκων έχει κατορθώσει τους τελευταίους 22 περίπου μήνες ό,τι δεν κατόρθωσαν οι ηγέτες της υφηλίου τα τελευταία 18 χρόνια (από την πρώτη Σύνοδο για το Περιβάλλον και το Κλίμα στο Rio De Janeiro τo 1992) - να αλλάξει δηλαδή ριζικά και προς το βιωσιμότερο τον τρόπο που προσεγγίζεται το περιβάλλον στα πλαίσια ενός ανθρώπινου οικισμού.

Όλα ξεκίνησαν πριν από δύο σχεδόν χρόνια, όταν στην πόλη άρχισαν να πραγματοποιούνται οι πρώτες λεγόμενες "προπαγανδιστικές φυτεύσεις". Στο πλαίσιο αυτών, πολίτες σε ρόλο "αντάρτη κηπουρού" έβγαιναν με τα φτυάρια τους, χωρίς προηγούμενη άδεια, και άρχιζαν να φυτεύουν λάχανα σε μέχρι πρώτινως παραμελημένους χώρους. Στην πορεία, οι τοπικές Αρχές αναμίχθηκαν ενεργά και μοίρασαν στους κατοίκους περισσότερα από χίλια δέματα με σπόρους για φύτεμα, διοργανώνοντας παράλληλα πλήθος ανοικτών σεμιναρίων (κηπουρικής, καλλιέργειας ζωοτροφών, κτηνοτροφίας κ.ά.), ενώ στις φυτεύσεις επιστρατεύθηκαν και περισσότερο απομονωμένες κι ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού (άτομα με ειδικές ανάγκες, ψυχικά ασθενείς, ηλικιωμένοι, πρώην χρήστες ναρκωτικών ουσιών που ήταν στην διαδικασία της επανένταξης κ.τ.λ.). Με τον καιρό το όλο θέμα διογκώθηκε και στα μέσα του περασμένου Νοέμβρη το project βραβεύτηκε ως το πλέον εμπνευσμένο κοινοτικό πρόγραμμα της Μ. Βρετανίας - πλέον προετοιμάζεται η εξαγωγή του και σε άλλες πόλεις του νησιού.

Ενδεικτικά, το 45% των κατοίκων του Todmorden καλλιεργεί πλέον εν οίκω τα δικά του λαχανικά, ενώ οι εκτροφείς κοτόπουλων δεκαπενταπλασιάστηκαν τα δύο τελευταία χρόνια. Επιπλέον, το 70% του πληθυσμού καθώς και τα οχτώ σχολεία της πόλης καλύπτουν τις διατροφικές τους ανάγκες με ντόπια προϊόντα (κρέας, ψωμί, λαχανικά, φρούτα, τυροκομικά και γαλακτοκομικά προϊόντα), ενώ από τον Ιούνιο του 2008 και μέχρι σήμερα έχουν φυτευτεί κοντά 300 αυτοσχέδιοι λαχανόκηποι στις αυλές κατοικιών, σχολείων, ιατρικών κέντρων και δημοσίων κτιρίων. Με πρωτοβουλία των ιδίων των κατοίκων, η παραπάνω μεταμόρφωση αποτελεί έργο ενός κινήματος λαϊκής βάσης που στοχεύει στο να καταστεί το Todmorden απολύτως αύταρκες σε τρόφιμα ως το 2018.

Read more...