Κατερίνη: η μέλλουσα "πράσινη" πόλη που θα δείξει τον δρόμο στις υπόλοιπες;

Σε μια φιλική προς το περιβάλλον, "πράσινη" πόλη θα μετατραπεί η Κατερίνη μετά τις βιοκλιματικές αναπλάσεις που θα λάβουν χώρα σε διάφορα σημεία της πόλης. Στόχος των παρεμβάσεων αυτών θα είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών με την δημιουργία ευνοϊκότερου του τωρινού μικροκλίματος σε πολυσύχναστα σημεία του αστικού ιστού, την μείωση της θερμοκρασίας του αέρα της περιρρέουσας ατμόσφαιρας κατά τρεις έως τέσσερις βαθμούς Κελσίου, την δημιουργία χώρων πρασίνου, την λειτουργία σύγχρονων δικτύων κοινής ωφέλειας και γενικά με την δημιουργία μιας βιώσιμης πόλης.
Τα έργα που θα υλοποιηθούν επιλέχθηκαν κατόπιν μελέτης του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του καθηγητή κ. Μάνθου Σανταμούρη. Αναλυτικότερα, οι παρεμβάσεις εστιάζονται στα επόμενα σημεία.

• Δημαρχείο Κατερίνης: Το τωρινό Δημοτικό Μέγαρο είναι τριώροφο και ορθογωνικής κάτοψης. Το κτίριο πρόκειται να "ρετουσαριστεί" ενεργειακά και για αυτό τον λόγο συντάχθηκε θερμομονωτική μελέτη με στόχο την μέγιστη ενεργειακή απόδοση και την βελτίωση των εσωτερικών περιβαλλοντικών συνθηκών. Βάσει του προσανατολισμού του κτιρίου (είναι σχεδιασμένο στον άξονα Ανατολής - Δύσης) οι πλέον αποδοτικότερες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν: α) την αντικατάσταση των ήδη υπαρχόντων διπλών υαλοστασίων στην πρόσοψη με διπλούς υαλοπίνακες με χαμηλό συντελεστή εκπομπής (αποφυγή δημιουργίας θερμογεφυρών και αυξημένες θερμομονωτικές ιδιότητες λόγω του κενού ανάμεσα τους που πληρώνεται με κάποιο αδρανές αέριο), β) την αντικατάσταση όλων των ξύλινων πανέλων στο ισόγειο και τους ορόφους από θερμομονωτικά πάνελα αλουμινίου, γ) την προσθήκη εξωτερικής θερμομόνωσης στο ισόγειο και τους ορόφους (που εξέλειπε, λόγω της παλαιότητας του κτιρίου και κτίσιμού του πριν την θέσπιση του χρησιμοποιούμενου Κανονισμού Θερμομόνωσης),  δ) την διάνοιξη κενών στην οροφή του αιθρίου καθώς και μεταξύ των ορόφων και του αιθρίου, για τον καλύτερο φωτισμό και αερισμό των χώρων και στ) την τοποθέτηση ανεμιστήρων οροφής στους χώρους των γραφείων.

 

• Πλατεία Δημαρχείου: Η μεγάλης έκτασης γυμνή και σκληρή επιφάνεια της πλατείας, με ελάχιστες μεμονωμένες νησίδες πρασίνου (και αυτές κακοφορμισμένες και κακοδιατηρημένες), σε συνδυασμό με την αστική ρύπανση και τον θόρυβο από την κίνηση των οχημάτων, κάνει αυτό το κομβικό σημείο της πόλης ανυπόφορο, ιδίως τις μεσημεριανές ώρες. Για να αλλάξει αυτή η εικόνα επιστρατεύτηκαν τα εξής μέτρα: α) αντικατάσταση των πλακών στα πεζοδρόμια και το οδόστρωμα με "ψυχρά" υλικά (κυβόλιθοι πάνω σε χώμα και χαλίκια και όχι σε τσιμέντο), β) χρήση στοιχείων σκίασης σε κεντρικά σημεία της πλατείας (πέργκολες) και γ) δενδροφυτεύσεις. Για το τελευταίο έχει συνταχθεί ειδική μελέτη ώστε να επιλεγούν τα κατάλληλα είδη φυτών που θα τοποθετηθούν για να δημιουργηθεί ένα κατά το δυνατόν χαμηλών υδατικών απαιτήσεων οικοσύστημα, με πλούσια παρ'όλ'αυτά βιοποικιλότητα (με παράλληλη μέριμνα για την σωστή ανάπτυξη των φυτών, όπως εμπλουτισμός του χώματος με οργανικά στοιχεία και εγκατάσταση αυτοματοποιημένου δικτύου άρδευσης, που θα ρυθμίζεται ανάλογα με τις υδατικές ανάγκες του κάθε φυτικού είδους και τις εποχιακές αλλαγές και θα εμποδίζει την αλόγιστη σπατάλη νερού). Τα επιλεχθέντα φυτικά είδη είναι, μεταξύ άλλων: 

           - Η άκαρπη μουριά (ανθεκτική στους ατμοσφαιρικούς ρύπους και με χαμηλές
           απαιτήσεις συντήρησης)

           - Η φλαμουριά (χαμηλές απαιτήσεις φροντίδας, ακόμα και στα ψυχρότερα κλίματα)

           - Η ιπποκαστανιά, δένδρο φυλλοβόλο και ανθεκτικό στο ψύχος

            - Η κουτσουπιά

           - Η καλλωπιστική δαμασκηνιά

           - Ο πλάτανος

           - Διάφορα είδη θάμνων χαμηλής, μεσαίας και μεγάλης ανάπτυξης.

• Οδός Ειρήνης: Όπως και στην Πλατεία Δημαρχείου, θα χρησιμοποιηθούν κι εδώ "ψυχρά υλικά" στην πλάκες πεζοδρομίου και τον δρόμο. Επιπλέον, τα κτίρια που έχουν μέτωπο στον οδό θα επιχριστούν με τα κατάλληλα υλικά που θα ελαττώσουν το φαινόμενο της θερμικής νησίδας. Συγκεκριμένα, εκείνα που έχουν ελεύθερη οροφή χωρίς επικάλυψη από ανακλαστικό υλικό, θα επιχρωματιστούν με ανακλαστική βαφή, πράγμα που θα γίνει και στα κατακόρυφα τμήματά τους. Κατά μήκος του δρόμου θα γίνει δενδροφύτευση με φυλλοβόλα δέντρα, τα οποία έχουν πολύ χαμηλή διαπερατότητα στην ολική ηλιακή ακτινοβολία το καλοκαίρι, από 2% έως 5%. Τέλος, θα χρησιμοποιηθούν και πάλι στοιχεία σκίασης.
• Δημιουργία χώρων πρασίνου: Κάπου 220 σημεία του αστικού ιστού θα γίνουν χώροι πρασίνου και πλατείες, με περιβαλλοντικά μέτρα ανάλογα με εκείνα που θα ληφθούν στην Πλατεία Δημαρχείου.
• Σύστημα διαχείρησης υγρών αποβλήτων και εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού: Τα εν λόγω έργα έχουν ολοκληρωθεί και υπολογίζεται ότι θα καλύψουν τις ανάγκες της πόλης για τα επόμενα 20 χρόνια.

Βλέπουμε ότι το θέμα έχει παρθεί ζεστά. Η Κατερίνη πρωτοπορεί στο θέμα της φιλικής προς το περιβάλλον αστικής ανάπλασης με μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις. Καιρός είναι να ακολουθήσουν το παράδειγμά της και οι υπόλοιπες πόλεις της βόρειας και όχι μόνο Ελλάδας. Θα δούμε άραγε να γίνεται κάτι ανάλογο στην Θεσσαλονίκη, ειδικά μετά την αναμενόμενη μεταφορά τα επόμενα χρόνια της Διεθνούς Έκθεσης από τον εκθεσιακό χώρο δίπλα από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στην μεγάλη, διαμορφωμένη για αυτόν τον λόγο, έκταση στην Σίνδο; Μήπως αυτή θα είναι μια ευκαιρία για να δημιουργηθεί εκεί, στον πρώην εκθεσιακό χώρο, ένας εκτεταμένος χώρος πρασίνου που θα συνδυαστεί με μια γενικότερη βιοκλιματική ανάπλαση του κέντρου; Ε, κύριε Δήμαρχε και κύριοι αντιπρόσωποι του Ο.Τ.Α.; Χμμμ...